به استناد ماده (١١) قانون پولی و بانکی کشور مصوب ١٨ تیرماه ١٣۵١، آیین نامه هـای قانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی و تبصره «١» ماده (٩۶) قانون برنامه پنج ساله پـنجم توسـعه جمهوری اسلامی ایران، “دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی ها ” که از این پس به اختصار “دستورالعمل” نامیده می شود، به شرح ذیل تصویب می گردد.
فصل اول: تعاریف
ماده ١ـ در این دستورالعمل عناوین ذیل به جای عبارت های مربوط بکار می روند:
١ـ١ـ بانک مرکزی :بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛
١ـ٢ـ مؤسسه اعتباری : بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی که به موجب قـانون و یـا بـا مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی قـرار دارد؛
١ـ٣ـ صرافی: شرکتی که موضوع فعالیت آن انجام عملیات صرافی می باشد؛
١ـ۴ـ عملیات صرافی: خرید و فروش نقدی ارز، انجام عملیات مربـوط بـه حوالـه هـای ارزی از طریق مؤسسات اعتباری و ارایه خدمات ارزی برون مـرز از طریق کارگزاران در چارچوب قـوانین و مقـررات ارزی و خریـد و فروش مسکوک طلای ضرب شده توسط بانک مرکزی؛
١ـ۵ـ کارگزار: هر شخص دارای مجوز از مراجع قانونی در خارج از کشور که به واسطه انعقاد قرارداد با صرافی دارای مجوز از بانـک مرکـزی، نسـبت بـه خدمات ارزی برون مرزی در خارج از کشور مطابق با ترتیبات تعیین شده در قرارداد و در چارچوب قوانین و مقررات اقدام می کند؛
١ـ۶ـ خدمات ارزی برون مرزی:
١ـ۶ـ ١ـپرداخت وجه توسط مشتری به صرافی در داخـل کشـور و دریافـت معادل ارزی آن از کارگزار در خارج از کشور، به صورت وجه نقد و یا واریز به حساب بانکی وی یا شخص ثالث؛
١ـ۶ـ ٢ـ پرداخت ارز توسط مشتری به کارگزار در خارج از کشور و دریافـت معادل آن از صرافی در داخل کشور، به صورت وجه نقد و یا واریز به حساب بانکی وی یا شخص ثالث؛
١ـ٧ـ مؤسسین: مؤسسات اعتباری و اشخاص حقیقی واجد شـرایط کـه متقاضـی اخـذ اجازه نامه تأسیس و فعالیت صرافی می باشند؛
١ـ٨ـ اجازه نامه تأسیس: موافقت کتبی بانک مرکزی با ثبت صرافی در مرجع ثبتی؛
١ـ٩ـ اجازه نامه فعالیت: موافقت کتبی بانک مرکزی برای شروع یا ادامه فعالیت صرافی؛
١ـ١٠ـ اجازه نامه تغییرات ثبتی: موافقت کتبی بانک مرکزی با تغییرات ثبتـی صـرافی در مرجع ثبتی؛
فصل دوم: ضوابط تأسیس
ماده ٢ـ تأسیس و ثبت صرافی با رعایت قوانین و مقررات ذی ربط، مصوبات شورای پول و اعتبار، بخشنامه های بانک مرکزی و مفاد این دستورالعمل، صرفاً با اخذ مجوز از بانـک مرکـزی مجاز است.
ماده ٣ـ تأسیس صرافی توسط مؤسسات اعتباری، با رعایت قوانین و مقـررات نـاظر بـر آنهـا، صرفًا در قالب شرکت سهامی خاص و توسط اشخاص حقیقـی فقـط در قالـب شـرکت تضامنی امکانپذیر است.
ماده ۴ـ مؤسسین در حوزه هایی که تأسیس صرافی در آنهـا، حسـب مقـررات موجـود نیازمنـد موافقت مراجع ذیصلاح از قبیل سازمان منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی می باشـد، مکلفنـد موافقت کتبی مراجع مزبور را به انضمام سایر مدارک مورد نیاز به بانـک مرکـزی ارایـه نمایند.
ماده ۵ـ ایجاد شعبه توسط صرافی های تضامنی ممنوع است. تأسیس شعبه صرافی وابسـته بـه مؤسسه اعتباری بنا به تشخیص بانک مرکزی امکان پذیر است.
ماده ۶ـ مکان فعالیت صرافی باید از حیث ملاحظات حفاظتی و امنیتی به تأیید مراجع ذی صـلاح برسد.
ماده ٧ـ مؤسسین باید از شرایط زیر برخوردار باشند:
٧ـ١ـ دارا بودن تابعیت ایران و سکونت در ایران؛
٧ـ٢ـ پیرو یکی از ادیان رسمی کشور؛
٧ـ٣ـ داشتن صلاحیت فردی؛
٧ـ۴ـ نداشتن سابقه چک برگشتی رفع سوءاثرنشده در شبکه بانکی کشور؛
٧ـ۵ـ نداشتن بدهی غیرجاری به مؤسسات اعتباری؛
٧ـ۶ـ نداشتن سمت مدیرعامل، عدم عضـویت در هیـأت مـدیره و همچنـین نداشـتن همزمان سهم یا سهم الشرکه در سایر صـرافی هـا و یـا مشـارکت همزمـان در تأسیس صرافی های دیگر؛
٧ـ٧ـ تعیین تکلیف بدهی قطعی مالیـاتی (در اجـرای مـاده ١٨۶ قـانون مالیـات هـای مستقیم(.
ماده ٨ـ مؤسسین باید به همراه تقاضای خود، مدارک و اطلاعات زیر را به بانک مرکـزی ارایـه و اعلام نمایند:
٨ـ١ـ پرسشنامه بانک مرکزی پس از تکمیل؛
٨ـ٢ـ گواهی مسدودی حساب از مؤسسات اعتباری به میزان مبلغ سرمایه پیشنهادی؛
٨ـ٣ـ اساسنامه نمونه پس از تکمیل؛
٨ـ۴ـ صورت جلسه هیأت مؤسس؛
٨ـ۵ـ نام و مشخصات، میزان تحصیلات و سابقه فعالیـت مؤسسـین بـا ذکـر میـزان سرمایه در شرکت سهامی خاص یا سهم الشرکه در شرکت تضامنی، به ضـمیمه مدارک مثبته؛
٨ـ۶ـ نام و مشخصات، میزان تحصیلات، سابقه فعالیـت، سـمت هـای قبلـی و سـمت پیشنهادی مدیر یا مدیران پیشنهادی صرافی، به ضمیمه مدارک مثبته؛
٨ـ٧ـ گواهی عدم سوءپیشینه کیفری مؤسسین، مدیر و یا مدیران پیشنهادی؛
٨ـ٨ـ تعهدنامه هریک از مؤسسین و مدیران پیشنهادی مبنی بـر نداشـتن سـمت بـه عنوان مدیرعامل، عضو هیأت مدیره، مؤسس، سهامدار یا شریک در صرافی دیگر و عدم شمول قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شـغل در خصـوص مـدیر یـا مدیران پیشنهادی و همچنین نداشتن سابقه محکومیـت کیفـری از هـیچ نـوع و تعهدنامه و التزام کتبی مبنی بر انجام عملیات صرافی طبق مفاد این دستورالعمل و سایر موارد به تشخیص بانک مرکزی؛
٨ـ٩ـ معرفی نامه از مراجعی که تأسیس و فعالیت صرافی، منوط به اخذ مجـوز از آنهـا می باشد؛
٨ـ١٠ـ سایر مدارک و اطلاعات ضروری به تشخیص بانک مرکزی.
فصل سوم: ارکان صرافی
سهامداران، شرکا، هیأت مدیره و مدیرعامل
ماده ٩ـ سهامداران، شرکا، اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل صرافی باید از شرایط ذیل برخـوردار باشند:
٩ـ١ـ دارا بودن تابعیت ایران و سکونت در ایران؛
٩ـ٢ـ سکونت در شهر محل فعالیت صرافی برای مدیرعامل؛
٩ـ٣ـ پیرو یکی از ادیان رسمی کشور؛
٩ـ۴ـ داشتن حداقل ٢۵ سال تمام برای اعضای هیأت مدیره و حداقل ٣٠ سـال تمـام برای مدیرعامل صرافی؛
٩ـ۵ـ داشتن صلاحیت فردی؛
٩ـ۶ـ نداشتن سابقه چک برگشتی رفع سوءاثرنشده در شبکه بانکی کشور؛
٩ـ٧ـ نداشتن بدهی غیرجاری به مؤسسات اعتباری؛
٩ـ٨ـ نداشتن سمت مدیرعامل، عدم عضـویت در هیـأت مـدیره و همچنـین نداشـتن همزمان سهم یا سهم الشرکه در سـایر صـرافی هـا و یـا مشـارکت همزمـان در تأسیس صرافی های دیگر؛
٩ـ٩ـ دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی و یا حداقل پنج سال سابقه فعالیـت بـانکی در بانـک هـا و مؤسسـات اعتبـاری غیربـانکی و یـا فعالیـت صـرافی در صرافی های مجاز برای مدیرعامل؛
٩ـ١٠ـ دارا بودن گواهینامه مهارت های انجام عملیات صرافی از مؤسسات مورد تأییـد بانک مرکزی برای اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل صرافی های تضامنی.
تبصره ـ در خصوص سهامداران دارای کمتـر از پـنج درصـد سـهام صـرافی مؤسسـه اعتباری، احراز شرایط موضوع بندهای ٩ـ۵ الی ٩ـ٨ این ماده، الزامی نمی باشد.
ماده ١٠ـ سهامداران، شرکا، اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل باید به همراه تقاضای خود، مدارک و اطلاعات زیر را به بانک مرکزی ارایه نمایند:
١٠ـ١ـ پرسشنامه بانک مرکزی پس از تکمیل؛
١٠ـ٢ـ صورت جلسه مجمع عمومی؛
١٠ـ٣ـ نام و مشخصات، میزان تحصیلات و سابقه فعالیت بـا ذکـر میـزان سـرمایه در شرکت سهامی خاص یا سهم الشرکه در شرکت تضـامنی، بـه ضـمیمه مـدارک مثبته؛
١٠ـ۴ـ گواهی عدم سوءپیشینه کیفری؛
١٠ـ۵ـ تعهدنامه مبنی بر نداشتن سـمت بـه عنـوان مـدیرعامل، عضـو هیـأت مـدیره، مؤسس، سهامدار یا شریک در صرافی دیگر و همچنین نداشتن سابقه محکومیت کیفری از هیچ نوع و تعهدنامه و التزام کتبی مبنی بر انجام عملیات صرافی طبـق مفاد این دستورالعمل و سایر موارد به تشخیص بانک مرکزی؛
١٠ـ۶ـ تعهدنامه مبنی بر موافقت با اقدام بانک مرکزی در مطالبـه وجـه ضـمانتنامـه بانکی در صورت عـدم رعایـت مفـاد ایـن دسـتورالعمل از جملـه عـدم تمدیـد ضمانتنامه بانکی توسط صرافی؛
١٠ـ٧ـ ارایه گواهینامه مهارت های انجام عملیات صرافی از مؤسسات مورد تأیید بانک مرکزی برای اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل صرافی های تضامنی؛
١٠ـ٨ـ سایر مدارک و اطلاعات ضروری به تشخیص بانک مرکزی.
فصل چهارم: سرمایه
ماده ١١ـ حداقل مبلغ سرمایه اولیه به منظور تأسیس صرافی متعلق بـه مؤسسـه اعتبـاری و نیـز صرافی در شهر تهران و شهرهای بزرگ (اصفهان، اهواز، تبریز، شیراز، کرج و مشـهد( مبلغ یکصد و بیست (١٢٠) میلیارد ریال و در سایر شهرها مبلـغ شصـت (۶٠) میلیـارد ریال تعیین می گردد؛ که لازم است قبل از ثبت صرافی تمامًا به صورت نقدی نزد یکی از مؤسسات اعتباری تودیع گردد.*
تبصره ١ـ حداقل ٧٠ درصد از سرمایه صرافی مؤسسه اعتباری، همـواره بایـد بـه طـور مستقیم متعلق به مؤسسه اعتباری ذی ربط باشد.
تبصره ٢ـ بانک مرکزی می تواند هر زمان که صلاح بداند نسبت به تغییر و اعلام حـداقل سرمایه موضوع این ماده اقدام نماید.
تبصره ٣ـ در صورتیکه سرمایه صرافی به دلیل زیان از سرمایه ثبت شده کمتـر شـود؛ صرافی موظف است حداکثر طی مدت سه ماه سرمایه خود را تکمیل نماید.
* به موجب بند (٢) از هشتمین صورتجلسه مورخ ۱۱/۳/۱۳۹۸ هیئت عامل بانک مرکزی، حداقل سرمایه جهت تأسیس صرافی در شهرهای بزرگ از ۴٠ میلیارد ریال به ١٢٠ میلیارد ریال و برای سایر شهرهای کشـور از ٢٠ میلیارد ریال به ۶٠ میلیارد ریال تغییر پیدا نمود.
فصل پنجم: اجازه نامه
ماده ١٢ـ بانک مرکزی در صورت تأیید اساسنامه، احراز صلاحیت مؤسسین، شرکا و سهامداران، اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل صرافی، تودیع کامـل سـرمایه و احـراز سـایر شـرایط موضوع این دستورالعمل، نسبت به صدور اجازه نامه تأسیس اقدام می نماید.
ماده ١٣ـ اجازه نامه تأسیس صرافی صرفًا به منظور انجام امور ثبتی صادر می شـود و شـروع بـه فعالیت صرافی منوط به کسب اجازه نامه فعالیت از بانک مرکزی است.
ماده ١۴ـ مدت اعتبار اجازه نامه تأسیس، حداکثر شش ماه پس از صدور است.
ماده ١۵ـ صرافی موظف است پس از ثبت و تأسیس، حداکثر طی مدت شش ماه از تاریخ ثبـت، نسبت به اخذ اجازه نامه فعالیت از بانک مرکزی اقدام نماید.
تبصره ـدرصورتی که صرافی پس ازگذشت شش ماه ازتاریخ ثبت، نسـبت بـه اخـذ اجازه نامه فعالیت از بانک مرکزی اقدام ننماید و یا موجبات اخذ اجازه نامه فعالیـت از بانک مرکزی را فراهم نسازد؛ ضمن کان لم یکن تلقی شدن اجازه نامه تأسیس و عدم صدور اجاز هنامه فعالیت، صرافی موظف به انحلال قانونی شرکت است.
ماده ١۶ـ بانک مرکزی پس از دریافت اساسنامه ثبت شده، نسخه ای از گواهی ثبت مرجع ثبتی و آگهی ثبت در روزنامه رسمی یا رسید روزنامه رسمی مبنی بر دریافت آگهی ثبت، مدارک مثبته موضوع ماده (٢١) این دستورالعمل، گواهینامه مهارت های انجام عملیات صـرافی موضوع بند (٩ـ١٠) این دستورالعمل و سایر مـدارک لازم و اسـامی صـاحبان امضـای مجاز، نسبت به صدور اجازه نامه فعالیت اقدام می نماید.
تبصره ١ـ اجازه نامه فعالیت برای بار ا ّول با مدت اعتبار دو سال صادر و اعطا مـی گـردد و برای دفعات بعد و در صورت تأیید عملکرد صرافی توسط بانک مرکزی، بـا مـدت اعتبار حداکثر پنج سال قابل تمدید می باشد.
تبصره ٢ـ بانک مرکزی می تواند مدت اعتبار اجازه نامه های فعالیت صرافی را تغییر دهد.
ماده ١٧ـ بانک مرکزی در صورتی که تشخیص دهد مؤسسین قادر به تأسیس و راه اندازی صرافی نمی باشند و یا اطلاعات کذب و نادرست ارایه نموده اند، حسب مورد از صدور اجازه نامـه تأسیس و یا فعالیت خودداری می نماید.
ماده ١٨ـ مؤسسین و شرکای صرافی مجاز به واگذاری صرافی به غیر در قالب هیچیک از عقود از جمله عقد اجاره، نمی باشند.
ماده ١٩ـ هرگونه تغییر و جایگزینی در شرکای صرافی در قالـب شـرکت تضـامنی مشـروط بـه رضایت تمام شرکا، احراز شرایط لازم و موافقت بانک مرکزی است.
فصل ششم: فعالیت
ماده ٢٠ـ هرگونه فعالیت در زمینه عملیات صرافی، موکول به اخذ مجوز از بانـک مرکـزی اسـت. صرافی صرفًا مجاز به فعالیت در چارچوب مفاد این دستورالعمل، قوانین و مقررات مربوط و بخشنامه های بانک مرکزی می باشد.
ماده ٢١ـ به منظور رعایت ضوابط و مقررات مربوط، کلیه صرافی های تضـامنی، موظـف بـه ارایـه ضمانتنامه بانکی بدون قید و شرط حسن انجام تعهد به نفع بانک مرکزی به میزان ۵٠ درصد آخرین سرمایه ثبتی صرافی می باشد.
تبصره ـ صرافی موظف است قبل از انقضای مدت اعتبارضمانت نامه بـانکی نسـبت بـه تمدید ضمانت نامه بانکی اقدام نماید.
ماده ٢٢ـ انجام عملیات صرافی، در خارج از نشانی منـدرج در اساسـنامه ثبـت شـده صـرافی و اجازه نامه فعالیت صرافی یا مجوز شعبه، ممنوع می باشد.
ماده ٢٣ـ مدیرعامل و اعضای هیأت مدیره صرافی، مسئول هـر نـوع عملیـات صـرافی در محـل صرافی می باشند.
ماده ٢۴ـ جابه جایی و انتقال صرافی از شهری که به استناد اجازه نامه تأسیس در آن ایجاد شـده است به سایر نقاط، به جز در موارد خاص به تشخیص بانک مرکزی، ممنوع می باشد.
ماده ٢۵ـ صرافی موظف است «اجازهنامه فعالیت» را در محل صرافی به طور واضح در معرض دید عموم قرار دهد.
ماده ٢۶ـ صرافی موظف است نرخ های خرید و فروش ارزها و مسکوک طلای ضرب شده توسـط بانک مرکزی و سایر اطلاعات مورد نیاز مشتریان را در محل صرافی بـه طـور واضـح در معرض دید عموم قرار دهد.
ماده ٢٧ـ صرافی مجاز به انجام معامله با کلیه ارزها می باشد مگر اینکه بانک مرکزی معامله یک یا چند ارز را ممنوع اعلام کرده باشد.
ماده ٢٨ـ صرافی مجاز به انجام عملیات بانکی از جمله دریافت و نگهداری سپرده از مشـتریان و یا اعطای تسهیلات و همچنین پیش خرید و یا پیش فروش ارز و انجام سـایر معـاملات سلف نمی باشد.
تبصره ـ انجام هرگونه عملیات صرافی در فضای اینترنتی و یا مجـازی توسـط صـرافی ممنوع می باشد.
ماده ٢٩ـ مجموع تعهدات مالی ناشی از حواله های صادره به مشتریان، در هیچ زمانی نبایـد از دو برابر میزان آخرین سرمایه ثبتی صرافی فراتر رود.
ماده ٣٠ـ صرافی موظف است کلیه رویدادهای مالی خود را براساس قوانین و مقررات موجود و در چارچوب استانداردهای حسابداری، روزانه ثبت و ضبط نماید.
ماده ٣١ـ صرافی موظف است آمار و اطلاعات کلیه معاملات و خریـد و فـروش ارز خـود اعـم از معاملات نقدی،
حواله ای یا توسط کارگزار را براساس نوع ارز بـه انضـمام مشخصـات خریداران و فروشندگان در سامانه اعلامی از سوی بانک مرکزی و دیگر چـارچوب هـای تعیین شده توسط بانک مرکزی، ثبت و نسبت به ارسال و اعلام آن بـه بانـک مرکـزی اقدام نماید.
ماده ٣٢ـ صرافی موظف است به صورت سالانه گزارش و صورت های مالی حسابرسی شده را تهیه نماید و حسب مطالبه بانک مرکزی، به آن بانک ارسال نماید.
ماده ٣٣ـ صرافی در قبال انجام هر نوع عملیات صرافی، ملزم به ارائه فاکتور معتبر و یا رسید بـا امضای مجاز و ممهور به مهر صرافی و به نام و امضای مشتری می باشد.
ماده ٣۴ـ کلیه وجوه متعلق به صرافی نزد مؤسسات اعتباری، میبایست صرفًا در حسابی به نـام صرافی نگهداری شود و صرافی مکلف است مشخصات تمام حساب های ریـالی و ارزی خود را به بانک مرکزی اعلام دارد. واریز و یـا نگهـداری وجـوه متعلـق بـه صـرافی در حساب های دیگر و از جمله حساب «شرکام» یا «سهامداران» ممنوع است.
ماده ٣۵ـ نام ثبتی صرافی باید به طورکامل همراه با ذکر کلمه «صرافی» و نوع شرکت (تضامنی یا سهامی خاص) و شماره ثبت شرکت، در کلیه امور تبلیغاتی، مکاتبات، فاکتورها، رسـیدها و مهرهای صرافی درج گردد.
ماده ٣۶ـ استفاده از عنوان و یا کلمه «بانک» یا «مؤسسه اعتباری غیربانکی» در نام صرافی و یـا استفاده از نشانه های متعلق به بانک و مؤسسه اعتباری غیربـانکی در تبلیغـات، ممنـوع می باشد.
ماده ٣٧ـ صرافی موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ صدور «اجـازه نامـه فعالیـت»، نسبت به شروع فعالیت اقدام و مراتب را به صورت کتبی به بانک مرکزی اعلام نماید.
ماده ٣٨ـ توقف فعالیت صرافی برای مدتی بیش از ده روز، صرفًا با موافقت بانک مرکـزی مجـاز است.
ماده ٣٩ـ حضور مدیرعامل یا یکی از اعضای هیأت مدیره در محل صرافی الزامی می باشد.
ماده ۴٠ـ صرافی مکلف است بر اساس دستورالعمل های مرتبط و با رعایت سقف مقرر معـاملات، نسبت به شناسایی و احراز هویت مشتری، نحـوه انجـام معـاملات، ثبـت، نگهـداری و ارسال آمار و اطلاعات مربوط به عملیات صـرافی بـه بانـک مرکـزی و اتخـاذ ترتیبـات آموزش کارکنان اقدام نماید.
فصل هفتم: نظارت
ماده ۴١ـ مسئولان صرافی موظفند امکان رسیدگی های لازم را برای بازرسان بانک مرکزی فراهم نمایند و کلیه اسناد، مدارک و دفاتر خود را جهت اینگونه رسیدگی ها ارایه دهند.
ماده ۴٢ـ در صورت وقوع هر یک از موارد ذیل توسط صرافی، بانک مرکزی می تواند حسب مورد نسبت به تذکر کتبی، اخطار کتبی، توقف برخی فعالیت هـای صـرافی، سـلب صـلاحیت اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل، مطالبه وجه ضمانت نامه بانکی، تعلیق فعالیت یا ابطـال اجازه نامه فعالیت و یا سایر اقدامات قانونی اقدام نماید:
۴٢ـ١ـ تخطی از مفاد این دستورالعمل، سایر مقررات ذی ربط و تعهدنامـه هـای ارایـه شده؛
۴٢ـ٢ـ عدم ایفای بدهی ها و تعهدات نسبت به مشتریان؛
۴٢ـ٣ـ عدم ارایه اطلاعات از سوی صرافی و یا ارایه اطلاعات نادرست یا گمراه کننـده توسط مؤسسین، مدیران، شرکا و یا سهامداران صرافی به بانک مرکزی
۴٢ ـ۴ـ انحلال و یا ورشکستگی صرافی؛
۴٢ـ۵ـ عدم فعالیت و یا ناتوانی در انجام عملیات صرافی به تشخیص بانک مرکزی.
تبصره ١ـ در صورت سلب صلاحیت هر یـک از اعضـای هیـأت مـدیره و یـا مـدیرعامل، چنانچه صرافی ظرف مـدت سـی روز کـاری نسـبت بـه معرفـی اعضـای جدیـد هیأت مدیره و یا مدیرعامل جدید اقدام ننماید، فعالیت صرافی بـه مـدت سـه مـاه تعلیق می شود. در صورت گذشت بیش از سه ماه و عدم معرفی اشخاص مـذکور، برای مدت شش ماه تعلیق و در صورت تکرار، اجازه نامـه فعالیـت صـرافی ابطـال می شود.
تبصره ٢ـ در صورت سلب صلاحیت هر یـک از اعضـای هیـأت مـدیره و یـا مـدیرعامل صرافی، اشخاص مزبور نمی توانند تا مدت دو سال به عنوان عضو هیأت مدیره و یـا مدیرعامل هیچ یک از صرافی ها تعیین شوند.
تبصره ٣ـ ضوابط مربوط به نحوه اعمال اقدامات مندرج در این ماده توسط بانک مرکزی تهیه می شود.
ماده ۴٣ـ بانک مرکزی باید در مواردی که تمام یا بخشی از فعالیت یک شخص حقیقی یا حقوقی را مصداق عملیات صرافی بدون اخذ مجوز از آن بانک تشـخیص دهـد و یـا در صـورت امتناع صرافی از توقف فعالیت پس از صدور حکم تعلیق، ابطال یـا اتمـام مـدت اعتبـار مجوز صرافی، علاوه بر مطالبه وجه ضمانت نامه بـانکی، بـا همـاهنگی نیـروی انتظـامی اقدامات لازم را به منظور متوقف نمودن فعالیت های آن شخص، به مورد اجرا گذارد.
فصل هشتم: سایر موارد
ماده ۴۴ـ دارایی های صرافی نباید به عنوان وثیقه هرگونه تعهدی دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
ماده ۴۵ـ {در تاریخ ۱۳۹۵/۶/۱۶ حذف شد} *
ماده ۴۶ـ هرگونه تغییرات ثبتی صرافی از جمله تغییر در مفاد اساسنامه و میزان سرمایه، منوط به موافقت قبلی بانک مرکزی و اخذ اجازه نامه تغییرات ثبتی از این بانک می باشد.
ماده ۴٧ـ مواردی که در این دستورالعمل پیش بینی نشده است تـابع قـوانین و مقـررات جـاری کشور از جمله قانون پولی و بانکی کشور، قانون تجـارت و لایحـه اصـلاحی آن، قـانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی و آیین نامه های آن، قانون مبارزه بـا پولشـویی، آیـین نامـه اجرایی و دستورالعمل های مرتبط با آن، سایر قوانین و مقررات ذی ربط و آیین نامـه هـا و دستورالعمل هـای مربـوط و همچنـین مصـوبات شـورای پـول و اعتبـار و دسـتورات و بخشنامه های بانک مرکزی می باشد.
ماده ۴٨ـ از تاریخ لازم الاجراء شدن این دستورالعمل، «دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیـت و نظارت بر صرافی ها» موضوع مصوبه یکهزار و یکصد و شصت و چهارمین جلسه مورخ ۱/۵/۱۳۹۲ شورای پول و اعتبار، احکام مرتبط با صرافی در دستورالعمل اجرایی عملیات پولی و بانکی در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسـلامی ایـران مصـوب جلسـه مورخ ۱۳/۶/۱۳۷۹ شورای پول و اعتبار که مغایر با این دستورالعمل اسـت و همچنـین دیگر مصوبات مغایر با این دستورالعمل، منسوخ میگردد.
* به موجب بند «٢» از یکهزار و دویست و بیست و سومین صورت جلسـه مـورخ ۱۶/۶/۱۳۹۵ شـورای پـول و اعتبار، ماده (۴۵) حذف گردید.
(ماده ۴۵ـ صرافی های موجود دارای مجوز از بانک مرکزی تا تاریخ ابلاغ دسـتورالعمل، موظفنـد حـداکثر ظـرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب، وضعیت خود را با مفاد آن تطبیق دهند.
تبصره ـ مهلت مذکور در این ماده برای بندهای (٩ـ٩) و (٩ـ١٠) و ماده (١١) یک سال تعیین می شود.(
این دستورالعمل مشتمل بر ۴٨ ماده و ١٣ تبصره در یکهزار و یکصد و هشتاد و سومین جلسـه مورخ ١٣٩٣/۵/٢٨ شورای پول و اعتبار به تصویب رسید.