قرارداد هوشمند چیست ؟
قرارداد هوشمند به یک قراردادی اشاره دارد که تمامی شروط و توابع آن در قالب کد های برنامه نویسی شده پیش بینی شده
و در صورت واقع شدن شرط ، تابع آن شرط نیز به طور خودکار اجرایی می شود؛
بدون انکه نیاز به دخالت یا اعمال قصد و بیان رضایت از سوی متعاملین یا طرف های این قرارداد نیاز باشد . در واقع طرف های این قرارداد پذیرفته اند.
هر گاه بخش از این قرارداد اجرایی شود اثار آن نیز به طور خود کار اجرا شود و در اجرای این قرارداد دیگر اشخاص تاثیر و نقشی نخواهند داشت.
قرارداد هوشمند البته در دنیای بلاکچین کاربرد ویژه ای پیدا کرده و اساس شکل گیری توکن ها برپایه قرارداد های هوشمندی است که در بستر بلاکچین خلق و اجرا می شوند.
در واقع فناوری بلاکچین باعث شده است که قرارداد های هوشمند در بستری توزیع شده و غیرمتمرکز،غیرقابل عدول و بازگشت
و البته قابل ردیابی دست به خلق انواع ارز رمز ها و توکن های رمز نگاری شده، بزنند.
قرارداد هوشمند نقش واسطه ها را برای کنترل، ارزیابی ، نظارت و اجرا تا حد زیادی از بین خواهد برد هرچند ایجاد یک قرارداد هوشمند همچنان نیازمند اشخاص متخصصی است
که هم دانش حقوقی و هم دانش فنی دارند.
اما پس از خلق و ایجاد قرارداد هوشمند دیگر برای اجرای آن نقش انسانی به کمترین حد ممکن میرسد و پس از آن دنیای فناوری است که با هوشمندی خود تشخیص می دهد
که شرطی اجرا شده و باید آثار آن نیز اعمال گردد و تمامی این شروط و توابع و آثار باید توسط کارشناسان از پیش تدبیر شده و در کد های منبع این قرارداد درج شده باشند.
با این وصف دیگر هویت متعاملین و قدرت و نفوذ آنان در اجرای یک قرارداد هوشمند بی تاثیر است
و حتی اجرای یک تعهد نیازمند اعمال قانون و حکم قضائی نخواهد بود و این قرارداد هوشمند است
که امکان انجام معاملات قابل اعتماد و صحیح را بین دو شخص ناشناس و حتی بدون توازن و جایگاه برابر را بدون دخالت قدرت دستگاه قضائی، فراهم می آورد.
هرچقدر شروط و توابع ان دقیق تر و با جزئیات بیشتری تعریف شده باشد اجرای صحیح یک توافق را به موفقیت نزدیک تر می کند.
قراردادهای هوشمند چگونه پدید آمدند؟
قراردادهای هوشمند برای اولین بار در سال 1994 توسط آقای نیک سابو، یک متخصص آمریکایی در حوزه علوم کامپیوتر که حتی یک ارز مجازی به نام “بیت گلد” را در سال 1998 منتشر کرد، ( 10 سال قبل از خلق بیت کوین) ، پیشنهاد شد.
در واقع، اغلب شایعه می شود که نیک سابو همان ساتوشی ناکاموتوی واقعی، (خالق ناشناس بیت کوین) است، که او این شایعه را رد کرده است.
نیک سابو قراردادهای هوشمند را به عنوان یک پروتکل های تراکنش رایانه ای تعریف کرد که شروط و تعهدات یک قرارداد را به صورت خودکار اجرا می کند. به واقع او می خواست کارکرد روش های تراکنش الکترونیکی مانند POS را در حوزه دیجیتال گسترش دهد.
سابو در مقاله خود همچنین اجرای قراردادی را برای دارایی های مصنوعی مانند مشتقات و اوراق قرضه پیشنهاد کرد.
سابو در این خصوص نوشته است: “این اوراق بهادار جدید از ترکیب اوراق بهادار کنونی (مانند اوراق قرضه) با اوراق مشتقه (اختیارات و قراردادهای آتی) به روش‌های متنوعی شکل می‌گیرند. ساختارهای بسیار پیچیده‌ی پرداخت‌ها اکنون می‌توانند در قراردادهای استاندارد شده و با هزینه‌های مبادله کم ، تراکنش شوند.
به عبارت ساده تر قرارداد هوشمند یعنی :
قراردادهای هوشمند صرفاً برنامه‌هایی هستند که روی یک بلاک چین ذخیره می‌شوند و در صورت برآورده شدن شرایط از پیش تعیین شده اجرا می‌شوند. آنها معمولاً برای خودکارسازی اجرای توافق استفاده می‌شوند تا همه شرکت‌کنندگان بتوانند فوراً از نتیجه مطمئن شوند، بدون دخالت واسطه یا اتلاف زمانی.
قرارداد هوشمند همچنین می توانند یک گردش کار را به صورت خودکار انجام دهند و در صورت برآورده شدن شرایط، اقدام بعدی را آغاز کنند.
قرارداد هوشمند چگونه کار می کند؟
قراردادهای هوشمند با پیروی از عبارات ساده “اگر/وقتی… آنگاه…” که در کد روی یک بلاک چین نوشته می شوند، کار می کنند.
شبکه ای از رایانه ها زمانی که شرایط از پیش تعیین شده برآورده شده و تأیید شده باشد، اقدامات را انجام می دهد.
این اقدامات می تواند شامل آزاد کردن وجوه به طرف های مربوطه، ثبت نام وسیله نقلیه، ارسال اعلان یا صدور بلیط باشد.
پس از تکمیل تراکنش، بلاک چین به روز می شود. این بدان معناست که تراکنش قابل تغییر نیست و تنها طرف‌هایی که مجوز دریافت کرده‌اند می‌توانند نتایج را ببینند.
در یک قرارداد هوشمند، می‌توان به هر تعداد شرط لازم برای جلب رضایت شرکت‌کنندگان در انجام کامل و رضایت‌بخش کار در نظر گرفت.
برای ایجاد شرایط، شرکت‌کنندگان باید نحوه نمایش تراکنش‌ها و داده‌های آنها در بلاکچین را تعیین کنند،
روی قوانین «اگر/وقتی… آنگاه…» که بر آن تراکنش‌ها حاکم است توافق کنند، همه استثناهای ممکن را بررسی کنند و چارچوبی برای رفع تعارضات و اختلافات تعریف کنند.
سپس قرارداد هوشمند را می‌توان یک برنامه نویس کد های این قرارداد را طراحی و توسعه دهد.
اگرچه به طور فزاینده‌ای، شرکت ها و نهاد هایی که از بلاک چین برای تجارت استفاده میکنند، قالب‌ها، رابط‌های کاربری وب و سایر ابزارهای آنلاین را برای ساده‌سازی ساختار قراردادهای هوشمند به صورت آماده و حتی رایگان ارائه میکنند تا دیگر نیاز به کد نویسی جز در موارد خاص وجود نداشته باشد.
مزایای قرارداد هوشمند چیست؟
- سرعت، کارایی و دقت
پس از تحقق یک شرط، قرارداد بلافاصله اجرا می شود. از آنجایی که قراردادهای هوشمند دیجیتالی و خودکار هستند، هیچ کاغذی برای پردازش وجود ندارد و زمان صرف شده برای تطبیق خطاهایی که اغلب از پر کردن دستی اسناد ناشی می‌شوند، وجود ندارد.
- اعتماد و شفافیت
از آنجا که هیچ شخص ثالثی در کار نیست، و از آنجا که سوابق رمزگذاری شده تراکنش‌ها بین شرکت‌کنندگان به اشتراک گذاشته می‌شود، نیازی به این سؤال نیست که آیا اطلاعات برای منافع شخصی تغییر و تحریف و جعل شده است یا خیر.
- امنیت
سوابق تراکنش های بلاک چین رمزگذاری شده است، که هک آنها را بسیار سخت می کند. علاوه بر این، از آنجا که هر رکورد به رکوردهای قبلی و بعدی در یک دفتر کل توزیع شده متصل است، هکرها باید کل زنجیره را تغییر دهند تا یک رکورد را تغییر دهند.
- مقرون به صرفه
قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه‌ها را برای رسیدگی به تراکنش‌ها و در نتیجه تاخیرهای زمانی و کارمزدهای مرتبط با آنها را از بین می‌برد.
در حال حاضر از زبان های برنامه نویسی مختلفی برای ایجاد قرارداد هوشمند استفاده میکنند که معروف ترین انها solidity است اما زبان هایی همون چون c++ و javascript نیز در این حوزه بکار می رود.
تهیه و تنظیم :
وکیل پایه یک دادگستری
