جعل امضا و مجازات آن
با گسترش روش های نوین جعل امضا، برآن شدیم تا مقاله ای در این خصوص منتشر کنیم .
در جوامع امروزی هر شخص دارای منزلت و جایگاه ویژه انسانی است. گاهی افراد با استفاده از هویتی که قانون به آنها اعطا کرده، اقدام به انجام افعالی میکنند که برای آنها ایجاد حق و تکلیف میکند.
یکی از راه های اثبات وجود و تاثیر افراد در کارهایی که انجام میدهند؛ امضای آنهاست که از این راه میتوان انجام فعل توسط فرد را تایید و تثبیت کرد.
اما افرادی هستند که برای سودجویی غیر قانونی به نام فرد دیگر اقدام به جعل امضای اشخاص و سوءاستفاده از این راه میکنند.
امضا چیست؟
امضا، یک عبارت دست نویس توسط اشخاص است.
این عبارت میتواند به هر نوع و شکلی که اشخاص برای خود انتخاب میکنند، تبلور و ظهور پیدا کند.
برای نمونه یک شکل سخت و خاص، به صورت نام و نام خانوادگی فرد و یا حتی یک ضربدر بسیار ساده باشد.
امضا نشان دهنده قصد و نیت روحی و روانی، عقلی و فکری و فرهنگی و اجتماعی اشخاص است.
اشخاص از طریق مشاهده امضا به وجود شخص مقابل و انجام اعمال ارادی و آگاهانه وی پی میبرند.
هر امضا مختص و متعلق به یک شخص است و استفاده از آن توسط اشخاص دیگر، در قانون جرم بوده و مجازات هایی در پی خواهد داشت.
انواع جعل امضا و مجازات های آن
قانون مجازات اسلامی مصوب 1/2/1392 در مواد 523 تا 542 به پیش بینی این جرایم پرداخته است.
باید توجه داشت که قانون برای آنکه جعل امضا توسط چه کسی انجام میشود و یا جعل امضایی که انجام شده، مختص به چه فردی میباشد؛ تفکیک قائل شده و برای هر کدام مجازاتی را در نظر گرفته است.
جعل امضای رهبری و روُسای سه قوه
بر اساس ماده 524 قانون مجازات اسلامی(هر کس احکام یا امضاء یا مهر یا فرمان یا دست خط مقام رهبری و یا روسای سه قوه را به اعتبار مقام آنان جعل کند یا با علم به جعل یا تزویر استعمال نماید به حبس از سه تا پانزده سال محکوم خواهد شد).
جعل امضای مقامات عالی رتبه
طبق ماده 525 قانون مجازات اسلامی هرشخص اقدام به جعل امضای اشخاص ذیل کند یا با علم به جعل از آنها استفاده کند به یک تا ده سال حبس، علاوه بر جبران خسارت وارده محکوم خواهد شد.
1_ معاون اول ریس جمهور
2_ وزرای کشور جمهوری اسلامی ایران
3_ اعضای شورای نگهبان
4_ نمایندگان مجلس شورای شورای اسلامی
5_ نمایندگان مجلس شورای خبرگان
6_ قضات
7_روۀسا یا کارمندان و مسئولین دولتی از حیث مقام رسمی آنان
جعل امضا توسط کارمندان و مسولین دولتی
با استناد به ماده 532 قانون مجازات اسلامی هر گونه جعل و تزویر در اسناد و مدارک در دسترس کارمندان و مسئولین دولتی، اعم از جعل امضا و دیگر تزویرات علاوه بر مجازات‌های اداری و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا به پرداخت پنجاه تا دویست وپنجاه ملیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
جعل امضا توسط اشخاص عادی(غیر دولتی)
هرگاه اشخاص غیر دولتی مرتکب جرایم مذکور در ماده 532 شوند؛ علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا سه تا هجده ملیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.
جعل امضا در نوشته های غیر رسمی
بر اساس ماده 536 قانون مجازات اسلامی هرکس در اسناد عادی اقدام به جعل و تزویر کرده یا اسناد مجعول عادی را مورد استفاده قرار دهد، علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا دو سال یا به سه تا دوازده ملیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
نحوه اثبات جعل امضا
به طور کلی راه اثبات جعل امضا در مراجع قضایی به دو روش فیزیکی و شیمیایی قابل اثبات است.
تشخیص جعل امضا به صورت فیزیکی
در این روش تشخیص از راه برسی میزان فشار دست روی کاغذ، میزان نازکی و کلفتی عبارت، طریقه تحریر و کشیدن آن و مواردی از این قبیل انجام می شود.
حائز اهمیت است که در این روش به دلیل بررسی توسط نیروی انسانی خطا و اشتباه به مراتب بیشتر از روش شیمیایی خواهد بود.
تشخیص جعل امضا به صورت شیمیایی
در این راه برسی امضا از طریق آزمایش های شیمیایی بر روی جوهر خودکار در راستای فهمیدن استفاده از دو نوع جوهر، میزان قدمت امضای صورت گرفته و مواردی از این دست صورت می گیرد.
با پرتو نگاری نوع جوهر و تقدم و تاخرجوهر مشخص میشود . همچنین میزان فشار بر روی کاغذ و مخدوش شدن الیاف آن اندازه گیری میشود .
بنابراین تشخیص جعل امضا در حال حاضر کار دشواری نخواهد بود. افراد برای اینکه بتوانند از حقوق خود دفاع کنند باید به وکیل متخصص مراجعه نمایند. وکیل با جمع آوری دلایل قوی از موکل خود دفاع خواهد کرد.
علاوه بر آن با گسترش فناوری و درج امضای الکترونیک بالخص در سامانه ثنا و کارگزاری ها لازم است افراد در نگهداری امضای الکترونیک خود نیز اهتمام بورزند تا سودجویان نتوانند در جهت اهداف خود از آن استفاده کنند .
