در سالهای اخیر، نقش شرکتهای مبتنی بر دانش و فنتوری در اقتصاد ایران بسیار پرنگ شده است . کسبوکارها و شرکت هایی که نه تنها در اقتصاد و ایجاد اشتغال به جامعه کمک بلکه با پیشرو بودن در صنعت و رشته ی فعالیت خود سبب افازیش فناوری و دانش کشور می شوند . همچنین این شرکت ها از معافیتهای مالیاتی و تسهیلات اعتباری نیز بهرهمند شوند. دستیابی به این جایگاه میتواند فرصتهای تازهای برای پیشرفت و اثرگذاری در بازار داخلی و حتی صادراتی فراهم کند و سهم مهمی در پیشبرد اقتصاد دانشمحور ایفا نماید.
1. شرایط دریافت دانش بنیان
برای اینکه شرکت خود را به عنوان دانش بنیان در ایران ثبت کنید، رعایت مجموعهای از شرایط و ارائه مدارک مشخص ضروری است. این شرایط به منظور اطمینان از فعالیتهای علمی،فناورانه و نوآورانه شرکتها طراحی شدهاند و تنها شرکتهایی که از نظر معاونت توسعه ارزیبای شرکت های دانش بنیان مورد تایید قرار بگیرند صادر می شود .
شرایط لازم برای ارزیابی محصولات و خدمات دانشبنیان
مرحله تولید
محصول یا خدمت باید حداقل به مرحله تولید آزمایشی رسیده باشد؛ یعنی نمونهای از آن ساخته شده باشد که بتوان از نظر فنی بررسیاش کرد. در مورد خدمات، کافی است سابقه فروش قابل اثباتی داشته باشند تا نشان دهند که در عمل قابل ارائه هستند.
پیشرفته بودن فناوری
محصولات باید در دسته فناوریهای نوآورانه و پیشرفته قرار بگیرند. یعنی طراحی یا تولید آنها نباید مشابه نمونههای رایج داخلی باشد، بلکه باید از سطح معمول بالاتر باشد و برای ساخت آن، تیمی متخصص روی تحقیق و توسعه کار کرده باشد. فهرست محصولات قابل قبول بهعنوان دانشبنیان معمولاً توسط نهادهای تخصصی منتشر میشود.
تسلط بر طراحی فنی
شرکت باید توانایی طراحی فنی محصول یا خدمت خود را داشته باشد. این توانایی میتواند در یکی از این موارد باشد:
• بخشهای کلیدی محصول
•طراحی کل سیستم و یکپارچهسازی اجزا
•فرآیند تولید (اگر پیچیده و فنی باشد)
=””>برای اثبات این موضوع، معمولاً به معیارهایی مثل میزان هزینه صرفشده برای تحقیق و توسعه، تعداد افراد متخصص فنی، داشتن مشتریان حرفهای و ثابت، جذب سرمایهگذار، همکاری با دانشگاهها یا شرکتهای دیگر، ثبت اختراع معتبر، و دریافت گواهیهای فنی نگاه میشود.
شرایط اعضای هیئت مدیره و سوابق علمی
حداقل دو نفر از اعضای هیئت مدیره باید دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر باشند. همچنین این اعضا باید سابقه کاری، مدیریتی یا علمی مرتبط با حوزه فعالیت شرکت را به مدت حداقل سه سال داشته باشند. علاوه بر این، ثبت اختراع داخلی یا بینالمللی مرتبط با زمینه کاری شرکت برای حداقل یکی از اعضا الزامی است.
الزامات مالی و بیمهای
یکی از معیارهای کلیدی، پرداخت بیمه به حداقل سه نفر از کارکنان تماموقت به مدت شش ماه است. همچنین شرکت باید نشان دهد که حداقل ۵۰ درصد درآمد سال مالی گذشته از فروش محصولات یا خدمات دانش بنیان به دست آمده است.
شرایط تخصصی برای شرکتهای تولیدکننده کالاهای دانش بنیان
شرکتهایی که در حوزه تولید محصول دانش بنیان فعالیت دارند، باید طی دو سال اخیر محصول جدیدی به بازار ارائه داده باشند و دانش فنی تولید را بومیسازی کرده باشند. همچنین دریافت استانداردهای لازم و داشتن حداقل ۳۰ درصد نیروی انسانی با مدرک کارشناسی یا بالاتر از دیگر الزامات است.
مدارک و مراحل ثبت شرکت دانش بنیان
برای شروع فرآیند، لازم است در سامانه دانش بنیان ثبتنام کنید و اطلاعات شرکت را وارد نمایید. مدارک مورد نیاز شامل تصویر محصولات ( اگر محصول شما به صورت فیزیکی عرضه می شود )، مجوزها، اظهارنامه مالیاتی ( همان سال )، رزومه شرکت، اساسنامه، آگهی رسمی و مدارک شناسایی اعضای هیئت مدیره و مدیران منابع انسانی و…. است. همچنین برای ادامه مراحل نیازمند لیست از مدارک تحصیلی تمامی کارکنان دارید .ارائه این مدارک و رعایت شرایط، مسیر دریافت عنوان دانش بنیان را برای شرکت هموار میکند.
2. مزیت های شرکت دانش بنیان
شاید در ذهناتان این مسئله پیش آمده باشد که اصلا چرا باید به خود زحمت بدهم و شرکت را دانش بنیان کنم ؟؟شرکتهای دانش بنیان در ایران به واسطه تمرکز بر نوآوری و بهرهمندی از فناوریهای پیشرفته، از امتیازات ویژهای برخوردار هستند که مسیر رشد و رقابتپذیری آنها را هموار میسازد.
معافیتهای مالیاتی و بیمهای
یکی از مزایای مهم برای شرکتهای دانش بنیان، بهرهمندی از معافیتهای مالیاتی است. این معافیتها به شرکتها اجازه میدهد بخشی از درآمد خود را صرف توسعه و تحقیق کنند بدون اینکه دغدغه مالیاتهای سنگین را داشته باشند. البته این نوع معافیت کامل مالیاتی فقط برای نوعی خاصی از شرکت های دانش بنیان است که در این مقاله به آن اشاره کردیم.
معافیتهای گمرکی و تسهیلات مالی
واردات ماشینآلات و تجهیزات تخصصی برای این شرکتها با معافیتهای گمرکی همراه است که بهویژه برای واحدهای تحقیق و توسعه اهمیت بالایی دارد. همچنین، دسترسی به تسهیلات مالی متنوع همچون وامهای بانکی با شرایط ویژه، فرآیند رشد و تجهیز شرکت را تسهیل میکند.
مجوزهای استقرار ویژه
یکی دیگر از مزایای کلیدی، امکان دریافت مجوزهای خاص برای استقرار در مناطق مختلف از جمله شهرکهای صنعتی، مناطق نزدیک به کلانشهرها یا حتی اماکن مسکونی است. این آزادی عمل در انتخاب محل استقرار باعث انعطافپذیری بیشتر برای فعالیتهای شرکت میشود.
حمایتهای دولتی و خدمات توانمندسازی
شرکتهای دانش بنیان میتوانند از برنامههای حمایتی دولت در حوزههای گوناگون مانند آموزش، مشاورههای تخصصی ، بازاریابی و صادرات بهرهمند شوند. این خدمات، مسیر توسعه بازار و ارتقای توان رقابتی را هموار میکند.
مجموع این مزایا باعث میشود شرکتهای دانش بنیان بتوانند با هزینه کمتر و امکانات بیشتر، نوآوریهای خود را به بازار عرضه کنند و نقش مؤثری در اقتصاد دانشمحور کشور ایفا نمایند.
3. معافیت های شرکت دانش بنیان
یکی از مهمترین مشوقهای دولت برای حمایت از شرکتهای دانش بنیان، اعطای معافیتهای مالیاتی است. این معافیتها نقش اساسی در رشد اقتصادی و افزایش توان رقابتی این شرکتها دارند و به طور ویژه برای محصولاتی که بر پایه فناوری و نوآوری توسعه یافتهاند، در نظر گرفته میشود. بهرهمندی از این مزایا، مستلزم رعایت شرایط و طی مراحل خاصی است که در ادامه به آنها پرداخته میشود.
معافیت بیمه
بر اساس مصوبه جدید، شرکتهای دانشبنیان از پرداخت ضرایب بیمه قراردادهای مرتبط با فناوری معاف شدهاند. این معافیت شامل قراردادهایی میشود که از نظر فنی مورد تأیید معاونت علمی باشند و فرآیند دریافت آن هم بهصورت کاملاً الکترونیکی انجام میشود. این اقدام با هدف کاهش هزینههای اجرایی و حمایت از فعالیتهای نوآورانه اجرایی شده است .
شرایط بهرهمندی از معافیت مالیاتی
برای اینکه یک شرکت بتواند از معافیت مالیاتی استفاده کند، لازم است به عنوان شرکت دانش بنیان تولیدی یا دانش بنیان نوپا نوع ۱ تأیید شود. تنها محصولاتی که در ارزیابیهای سالانه معاونت علمی ریاست جمهوری به عنوان دانش بنیان شناخته میشوند، مشمول این معافیتها خواهند بود.
مراحل دریافت معافیت مالیاتی
فرآیند اعطای معافیت مالیاتی به صورت سالانه و از طریق ارسال درخواست به دبیرخانه کارگروه ارزیابی انجام میشود. شرکتها باید پس از تولید محصولات جدید، مدارک لازم را ارائه داده و هر ساله برای تمدید معافیت اقدام کنند. همچنین شرکتهایی که در پارکهای علم و فناوری مستقر هستند، از قوانین خاص پارکها بهرهمند خواهند شد.
نحوه استفاده از معافیت مالیاتی
- شرکتهای دانش بنیان میتوانند بدون محدودیت مبلغی از معافیت مالیاتی برای فروش کالاهای دانش بنیان بهرهمند شوند.
- ۵۰ درصد از مبلغ معافیت باید در افزایش سرمایه شرکت صرف شود و ۵۰ درصد دیگر در حوزه تحقیق و توسعه هزینه گردد.
- تهیه و ارسال دقیق اظهارنامه مالیاتی و مدارک مرتبط الزامی است و باید درآمدها و هزینههای معاف به صورت شفاف در آن درج شود.
- در صورتی که سال مالی شرکت پایان سال شمسی نباشد، تا چهار ماه پس از پایان سال مالی فرصت ارائه اظهارنامه وجود دارد.
در مجموع، این معافیتها به عنوان ابزاری مؤثر برای تشویق نوآوری، توسعه فناوری و رشد پایدار شرکتهای دانش بنیان در ایران به شمار میروند.
این ها فقط بخشی از معافیت های شرکت های دانش بنیان هستند ، برای اطلاع دقیق تر از تمامی معافیت های شرکت های دانش بنیان از این مقاله استفاده کنید .
4. انواع شرکت دانش بنیان
در سالهای اخیر، شرکتهای دانش بنیان با توجه به اهمیت نوآوری و توسعه فناوری در ایران، به سه گروه اصلی تقسیم شدهاند که هر کدام شرایط و مزایای خاص خود را دارند. البته این طبقهبندی در سال ها مختلف دست خوش تغییراتی شده است که باعث شده تا شرکتها براساس مرحله رشد و حجم فعالیتهای خود، بهتر مورد حمایت قرار بگیرند و مسیر توسعهشان را هدفمندتر طی کنند.
شرکتهای دانش بنیان نوپا
این دسته مناسب کسبوکارهایی است که تازه شروع به فعالیت کردهاند و هنوز به مرحله بلوغ کامل نرسیدهاند. ویژگی بارز این شرکتها، تمرکز بر ایدههای نو و توسعه اولیه محصولات است. فروش سالانه پایینتر و سهم قابل توجهی از نیروی انسانی در بخش تحقیق و توسعه از دیگر مشخصههای این گروه به شمار میرود. شرکتهای نوپا اغلب به دنبال اثبات قابلیتهای خود در بازار و جلب حمایتهای اولیه هستند.
شرکتهای دانشبنیان نوپا
مناسب برای کسبوکارهایی که هنوز در مراحل ابتدایی رشد هستند. این شرکتها معمولاً در حال توسعه نمونههای اولیه محصولات خود بوده و هنوز به درآمد بالا یا تولید تجاری نرسیدهاند.
ویژگیهای کلیدی:
•تولید حداقل یک محصول در مقیاس آزمایشگاهی
•تمرکز بالا بر تحقیق و توسعه (بیش از ۵۰٪ منابع انسانی یا هزینهها)
•درآمد کمتر از ۷ میلیارد تومان در آخرین اظهارنامه مالیاتی
•ارائه برنامه رشد و توسعه به دبیرخانه
•امکان تأیید محصولات در حال توسعه، در صورت وجود فعالیت مستمر یا دریافت گرنت پژوهشی
شرکتهای دانش بنیان نوآور
پس از عبور از مرحله نوپایی، شرکتهایی که موفق به توسعه محصولات و افزایش فروش میشوند، در این گروه قرار میگیرند. شرکتهای نوآور باید بخش قابل توجهی از فروش خود را به محصولات دانش بنیان اختصاص دهند و معمولاً رشد پایدارتری نسبت به نوپاها دارند. این شرکتها علاوه بر ارتقاء محصولات، به دنبال پاسخگویی به نیازهای بازار و گسترش سهم خود در بازارهای داخلی و حتی بینالمللی هستند.
ین دسته به شرکتهایی تعلق دارد که از فاز نوپایی عبور کردهاند، به فروش رسیدهاند، اما هنوز سهم غالب فروش آنها از محصولات دانشبنیان نیست. تمرکز این شرکتها بر توسعه بازار و ارتقاء کیفیت محصولات است.
ویژگیهای کلیدی:
•تولید تجاری حداقل یک محصول یا خدمت دانشبنیان
•درآمد عملیاتی بیش از ۷ میلیارد تومان
•ارائه و پایش سالانه برنامه رشد
•سهم فروش دانشبنیان از کل فروش کمتر از ۵۰٪
شرکتهای نوآور در حال تثبیت جایگاه خود در بازار هستند و بهتدریج به سمت تمرکز بیشتر بر محصولات دانشبنیان حرکت میکنند.
شرکتهای دانش بنیان فناور
در بالاترین سطح این طبقهبندی، شرکتهایی قرار میگیرند که نه تنها به بلوغ سازمانی و مالی رسیدهاند بلکه نقش کلیدی در اکوسیستم فناوری کشور دارند. فروش بالا و سهم غالب محصولات دانش بنیان در درآمد این شرکتها، آنها را به بازیگران اصلی حوزه فناوری تبدیل کرده است. این شرکتها معمولاً دارای نوآوریهای چشمگیر بوده و در صادرات و توسعه فناوری نقش مهمی ایفا میکنند.
این تقسیمبندی کمک میکند تا هر شرکت با توجه به جایگاه خود، از حمایتها و تسهیلات متناسب برخوردار شده و فضای رقابتی سالمتری در زیستبوم شرکتهای دانش بنیان شکل بگیرد.
ویژگیهای کلیدی:
•تولید تجاری دستکم یک محصول دانشبنیان مطابق با معیارهای فنی
•درآمد بالای ۷ میلیارد تومان
•حداقل ۱۰ نیروی بیمهشده تماموقت
•سهم فروش محصولات دانشبنیان حداقل ۵۰٪ از کل فروش شرکت
•ارائه گزارش پیشرفت برنامه رشد بهصورت سالانه
شرکتهای فناور نقش محوری در توسعه فناوری، صادرات، و رقابتپذیری ملی دارند.
5. زمینه های فعالیت شرکت های دانش بنیان
شرکتهای دانشبنیان در ایران با پوشش حوزههای متنوع، نقش کلیدی در پیشرفت علمی و اقتصادی کشور ایفا میکنند. این شرکتها با تکیه بر دانش و نوآوری، راهکارهای پیشرفتهای برای نیازهای روز جامعه ارائه میدهند و بخشهای مختلف صنعتی و خدماتی را متحول کردهاند.
فناوری اطلاعات و ارتباطات
در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، شرکتهای دانشبنیان با توسعه نرمافزارهای تخصصی، اپلیکیشنهای موبایل و خدمات مرتبط با اینترنت اشیاء فعالیت میکنند. این شرکتها همچنین در زمینه امنیت سایبری، نقش پررنگی در افزایش ایمنی دادهها و زیرساختهای دیجیتال دارند و با ارائه راهکارهای نوین، کیفیت خدمات الکترونیک را ارتقا میبخشند.
زیستفناوری
فعالیت در زمینه زیستفناوری شامل تحقیق و توسعه در داروسازی، تولید فرآوردههای بیولوژیکی و مهندسی ژنتیک است. شرکتهای این حوزه با تولید محصولات نوآورانه، به بهبود سلامت جامعه و ارتقای کشاورزی کمک میکنند و نقش مهمی در تولید داروهای پیشرفته و محصولات درمانی دارند.
نانو فناوری
شرکتهای دانشبنیان فعال در بخش نانو فناوری با تولید مواد و محصولات پیشرفته، امکان بهبود کارایی در صنایع مختلف را فراهم کردهاند. این شرکتها با بهرهگیری از تکنولوژی نانو، محصولاتی با ویژگیهای منحصر به فرد برای صنایع پزشکی، خودروسازی و ساختوساز ارائه میدهند.
انرژیهای تجدیدپذیر
در پاسخ به نیازهای روزافزون به انرژی پاک، شرکتهای دانشبنیان در زمینه انرژیهای خورشیدی، بادی و زیستتوده پیشگام هستند. آنها با ارائه فناوریهای نوین، به کاهش مصرف سوختهای فسیلی و حفاظت از محیط زیست کمک میکنند.
فناوریهای پزشکی
شرکتهای فعال در این حوزه به طراحی و ساخت تجهیزات پزشکی، ابزارهای تشخیصی و درمانی و تولید داروهای نوین میپردازند. محصولات این شرکتها سهم بسزایی در ارتقای کیفیت خدمات درمانی و کاهش هزینههای سلامت دارند.
6. تسهیلات بانکی ویژه شرکتهای نوآور
برخورداری از تسهیلات بانکی ویژه یکی از مهمترین فرصتها برای شرکتهای دانشبنیان و نوآور در ایران به شمار میرود. این تسهیلات به شرکتها کمک میکند تا با پشتوانه مالی مناسب، فرآیند تبدیل ایده به محصول یا خدمت را با سرعت و کیفیت بیشتری طی کنند و زمینه اشتغالزایی و توسعه فناوری را فراهم نمایند.
انواع وامها و تسهیلات بانکی ویژه شرکتهای دانشبنیان
بانکهای مختلف داخلی با ارائه محصولات متنوع مالی، نیازهای خاص شرکتهای فناوریمحور را برآورده میکنند. از جمله این تسهیلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- وام اشتغال بانک مهر ایران: مخصوص تأمین سرمایه در گردش، خرید تجهیزات و توسعه زیرساختها، با نرخ سود پایین و بازپرداخت بلندمدت.
- وام سرمایه بذری بانک رسالت: مناسب برای استارتاپها و شرکتهای تازهتأسیس جهت پوشش هزینههای اولیه مانند تحقیقات بازار و توسعه محصول.
- وام ودیعه رهن محل کار بانک رسالت: جهت فراهمکردن فضای کاری مناسب با توجه به موقعیت جغرافیایی شرکتها.
- وام نوبان بانک صنعت و معدن: ویژه پروژههای صنعتی و معدنی شرکتهای دانشبنیان با سقف تسهیلات بالا و جهت توسعه فعالیتها.
مزایای بهرهمندی از تسهیلات بانکی برای شرکتهای نوآور
دریافت این تسهیلات علاوه بر تأمین مالی، مزایای قابل توجهی را برای شرکتهای دانشبنیان به همراه دارد. از جمله:
- شتابدهی به فرآیند تحقیق و توسعه و تجاریسازی محصولات
- افزایش توان رقابتی در بازارهای داخلی و خارجی
- کاهش ریسکهای مالی و عملیاتی در مراحل اولیه رشد
- ایجاد اشتغال و پایداری اقتصادی برای نیروی متخصص
نکات کلیدی برای دریافت تسهیلات
برای بهرهمندی از این فرصتها، ضروری است که شرکتها مدارک لازم، طرح توجیهی و برنامه مالی شفاف ارائه دهند. انتخاب نوع تسهیلات باید با توجه به اهداف و نیازهای شرکت انجام شود تا بیشترین اثربخشی مالی و توسعهای حاصل گردد.
7. امریه شرکت های دانش بنیان
امریه دانشبنیان به عنوان یک برنامه نوآورانه، فرصتی ویژه برای شرکتهای دانشبنیان و جوانان مشمول خدمت سربازی فراهم کرده است . امریه شرکت دانشبنیان طرحیه که به فارغالتحصیلهای کارشناسیارشد و دکتری این امکان رو میدهد تا دوره خدمت سربازیشون رو بهجای یگان نظامی، در یک شرکت دانشبنیان بگذرونن. این طرح با هدف جلوگیری از هدر رفتن تخصص نخبگان و کمک به رشد شرکتهای فناور راهاندازی شده. فرد امریه، بهعنوان نیروی فنی یا پژوهشی در شرکت مشغول میشه و در عین حال خدمت سربازیاش رو هم پشت سر میذاره.
شاید با توجه به اخبار امروز فکر کنید که امریه سربازی در شرکتهای دانشبنیان حذف شده، اما اینطور نیست. معاونت علمی تأکید کرده که طرح امریه همچنان برقرار است و فقط بهدلیل محدودیت ظرفیت، روند جذب در برخی ماهها کندتر شده. این برنامه از سال ۱۳۹۷ راهاندازی شده تا فارغالتحصیلان کارشناسیارشد و دکتری، بهجای خدمت در یگان نظامی، در شرکتهای فناور بهعنوان نیروی تخصصی فعالیت کنند. پیگیریها برای تمدید طرح تا پس از سال ۱۴۰۴ همچنان در جریان است.
مزایای امریه دانشبنیان برای شرکتها و سربازان
شرکتهای دانشبنیان از طریق این طرح، توانمند میشوند تا به نیروی انسانی متخصص و جوان دسترسی پیدا کنند و در پروژههای تحقیقاتی و توسعهای خود، از توان علمی سربازان بهرهمند شوند. از سوی دیگر، سربازان میتوانند ضمن کسب تجربه عملی و حرفهای، دوران خدمت خود را به شکلی مفید و اثربخش سپری کنند.
- کاهش مدت زمان جستجوی کار برای فارغالتحصیلان
- امکان کسب تجربه شغلی مطابق با رشته تحصیلی
- دریافت کارت پایان خدمت پس از اتمام دوره همکاری
- دسترسی رایگان شرکتها به رزومه متقاضیان در سامانه
فرآیند جذب سربازان در امریه دانشبنیان
در سامانه مخصوص این طرح، شرکتهای دانشبنیان نیازهای شغلی خود را ثبت میکنند. مشمولان وظیفه نیز میتوانند رزومه خود را به صورت آنلاین آپلود کنند. پس از بررسی و انطباق تخصص و مهارتها، افراد منتخب به همکاری دعوت میشوند. این فرآیند کاملا شفاف و آنلاین صورت میگیرد و به هر دو طرف امکان انتخاب بهینه را میدهد.
نتیجه گیری
در مجموع، تبدیل یک شرکت به دانشبنیان در ایران مستلزم رعایت شرایط مشخص و ارائه مدارک مرتبط است که این فرآیند، زمینه را برای بهرهمندی از مزایای متنوع مانند معافیتهای مالیاتی، گمرکی، بیمهای و دریافت تسهیلات بانکی ویژه فراهم میکند. شرکتهای دانشبنیان با تمرکز بر نوآوری و توسعه فناوری، نه تنها نقش کلیدی در رشد اقتصاد دانشمحور کشور دارند، بلکه با فعالیت در حوزههای گوناگون علمی و فناورانه، به ارتقای کیفیت زندگی و افزایش رقابتپذیری ملی کمک میکنند. همچنین، حمایتهای دولتی، برنامههای توانمندسازی و طرحهایی نظیر امریه دانشبنیان، مسیر رشد و توسعه این شرکتها را هموارتر کرده و فرصتهای جدیدی برای اشتغال و ارتباط میان صنعت و دانشگاه ایجاد نموده است. بنابراین، حرکت به سمت دانشبنیان شدن علاوه بر مزایای اقتصادی، به تحقق توسعه پایدار و پیشرفت علمی کشور نیز یاری میرساند.
برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید