مجازات شرب خمر و مسکرات(مقدمه)
مجازات شرب خمر و مسکرات در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده و قرار است در این مقاله به بررسی شرعی و قانونی آن بپردازیم.
همانطور که اطلاع دارید مصرف مشروبات الکلی نه تنها از لحاظ شرعی و دینی معصیت دارد .
بلکه در قوانین هم به ممنوع بودن آنها اشاره شده و هرگونه استفاده از چنین نوشیدنی هایی، جرم تلقی میشود و مجازات قانونی در پی دارد.
شرب خمر چیست؟
شرب خمر به معنای نوشیدن و مصرف مشروبات الکلی و یا مسکرات به هر طریقی است که باعث میشود فرد از حالت عادی خارج شده، و قدرت صحو یا هشیاری خود را از دست بدهد.
مسکرات و مشروبات الکلی میتواند به صورت جامد و مایع بوده و به صورت های مختلفی مصرف گردد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
مجازات شرب خمر و مسکرات
از آ نجا که مصرف مسکرات در قوانین اسلامی حرمت شدیدی داشته لذا مجازات آن در قرآن تعیین شده، به همین جهت به عنوان جرم حدی محسوب گردیده است.
طبق ماده 265 قانون مجازات اسلامی، مرتکبین این جرم برای بار اول به 80 ضربه شلاق محکوم میشوند.
همچنین تکرار آن برای مرتبه سوم هم به چنین مجازاتی ختم میشود، اما در ماده 136 قانون مجازات اسلامی بیان شده در صورت تکرار این عمل برای بار چهارم، شخص نیز به اعدام محکوم میشود.
شرایط مجازات مسکرات
حد تعیین شده شامل افراد دیوانه و افرادی که از سلامت روانی برخوردار نیستند، نمیشود.
بر اساس قانون مجازات اسلامی، این مجازات برای هردو جنسیت یکسان میباشد و تفاوتی در اجرای حکم برای مرد یا زن صورت نمیگیرد.
لازم به ذکر است که همچنین قاضی، مجاز به هرگونه دخالت در رابطه با حکم این جرایم نیست و حق کم یا زیاد کردن میزان مجازات را ندارد.
این نکته در ماده 265 حائز اهمیت است که هیچگونه تخفیف و یا تبدیل در خصوص حکم صورت نمی گیرد، چرا که مجازات مصرف مسکرات( 80 ضربه شلاق) حدی میباشد و برخلاف شلاق تعزیری است.
ماده 264 قانون مجازات اسلامی (شرب خمر)
طبق ماده 264 قانون مجازات اسلامی، مصرف مسکر از قبیل خوردن، تزریق و تدخین آن کم باشد یا زیاد، جامد باشد یا مایع، مست کند یا نکند، خالص باشد یا مخلوط به گونه ای که آن را از مسکر بودن خارج نکند، موجب حد است همچنین در تبصره آمده است که، آب جو(مسکر) شامل جرم حد میباشد، هرچند باعث اختلال در هشیاری نشود.
مجازات شرب خمر و مسکرات در اماکن عمومی
در ماده ۷۰۱ ذکر شده است که اگر عمل شرب خمر در اماکن عمومی و همچنین در دید عموم انجام شود و این عمل آشکارا صورت بگیرد علاوه بر ۸۰ ضربه شلاق(جزای حد)، فرد نیز به 2 تا 6 ماه حبس تعزیری محکوم میشود.
به این عمل تجاهر اطلاق میشود که حتی برای اقلیت های مذهبی نیز اجرا میشود.
مجازات مربوط به شرایط در شرب خمر
حکم دایرکنندگان(ترویج و تبلیغ):
در ماده 704 قانون مجازات اسلامی گفته شده است که اگر فردی مکانی را جهت شرب خمر دایرکرده باشد و یا افرادی را به این عمل دعوت کرده باشد علاوه بر 74 ضربه شلاق، به حبس از 3 ماه تا 2سال و یا به پرداخت جریمه ای به مبلغ 150/000تومان تا 1/200/000 تومان محکوم میگردد.
و یا اگر شخص هر دو فعل را مرتکب شده باشد، او نیز به هر دو مجازات محکوم میشود.
مجازات قاچاق مسکرات:
در ماده 703 قانون مجازات اسلامی گفته شده که که وارد کردن هرگونه مشروبات الکلی(مسکرات) قاچاق محسوب میشود.
با صرف نظر از میزان واردات این موارد، مرتکبین این عمل به 6 ماه تا 5 سال حبس محکوم شده و علاوه بر 74 ضربه شلاق، آنان نیز موظف به پرداخت جزای نقدی معادل ده برابر ارزش کالای مذکور هستند.
مجازات شرکت و معاونت در مسائل مسکرات:
تاکنون به مجازات صرف کنندگان مشروبات الکلی پرداختیم اما قانون اشخاصی که در تولید و توزیع و فروش مشروبات الکلی نقش داشته باشند را نیز مجرم شناخته است.
در ماده 702 قانون مجازات اسلامی نیز ذکر شده است که هر کس مشروبات الکلی را بسازد، بخرد یا بفروشد و یا در معرض فروش قرار دهد، یا آن را حمل یا نگهداری کند، یا همچنین اگر آن را در اختیار شخص دیگری قرار دهد شامل مجازات میشود.
مرتکبین آن به حبس شش ماه تا یک سال و 74 ضربه شلاق و همچنین نیز به پرداخت جزای نقدی معادل پنج برابر ارزش کالای ثبت شده محکوم میگردند.
مجازات شرب خمر برای افراد زیر 18 سال
طبق قوانین اسلامی مجازات حد در رابطه با شرب خمر شامل افراد بالغ زیر 18 سال نمیشود به شرط آنکه ماهیت جرم یا حرمت عمل را درک نکرده باشند و یا اینکه در صحت یا رشد عقلی آنان شبهه باشد هرچند ممکن است دادگاه مجازات های دیگری متناسب با وضعیت مرتکب اعمال نماید.
با افراد نابالغ زیر 18 سال نیز در صورت ارتکاب جرایم حدی مطابق با ماده 88 قاون مجازات اسلامی رفتار خواهد شد .
اثبات جرم شرب خمر
اثبات شرب خمر در دادگاه بدین گونه است که:
اقرار متهم: یکی از اصلی ترین ارکان اثبات این موضوع اقرار متهم است.که طبق ماده 164 قانون مجازات اسلامی این اقرار میتواند به شکل گفتاری، نوشتاری و یا اشاره باشد. و این اقرار تنها در محضر دادگاه اعتبار دارد و نه در نهاد های دیگری، همچنین فرد هنگام اقرار باید مختار، آگاه، عاقل و بالغ باشد.
همچنین اقراری که به وسیله شکنجه و یا آزار جسمی و روحی گرفته شده باشد، نزد دادگاه فاقد ارزش و اعتبار است.
شهادت: برای شهادت نیز به دو مرد عادل نیاز است که به انجام این عمل توسط متهم شهادت بدهند.
که بر اساس ماده 177 قانون مجازات اسلامی، شاهد حین شهادت همچنین باید شرایطی مشابه شرایط متهم حین اقرار داشته باشد.
او نیز باید عالق، بالغ و همچنین مسلمان باشد.
تست الکل: تست الکل به تنهایی ادله کافی برای ارائه آن در دادگاه نیست و صرفا با استناد به آن نمیتوان فرد را به مجازات مربوطه محکوم کرد.
لذا تنها در صورتی که با ادله های دیگر همراه باشد، میتواند قابل قبول باشد.
علم قاضی: یکی دیگر از مواردی که طی اثبات شرب خمر نیاز است، علم و آگاهی قاضی نسبت به پرونده میباشد.
قاضی با بررسی شواهد بدست آمده در پرونده، قادر به اثبات این عمل توسط متهم میباشد.
تمامی این موارد شرایط خاص مربوط به خودشان را دارند که سعی کردیم در این چند خط به طور خلاصه به آنها اشاره کنیم.
سو پیشینه شرب خمر
اگر فرد درگیر پرونده جرم شرب خمر شود این نیز در کارنامه کیفری او ثبت خواهد شد مگر اینکه مرتکب زیر 18 سال باشد که در این صورت ارتکاب جرم فاقد آثار کیفریست.
پس در نتیجه متهم علاوه برمجازات شلاق حدی، دارای سوء پیشینه میشود.
چانچه فرد دارای سوء پیشینه و محدودیت های اجتماعی شده باشد جای نگرانی نمیباشد، چرا که این سوء سابقه دائمی نمیباشد و بعد از گذشت یک تا دو سال، سو سابقه وی پاک خواهد شد.
مصرف مسکرات افراد غیر مسلمان و مجازات آن
آنچه که فهمیدیم این است که، دین اسلام مصرف مسکرات را برای مسلمانان ممنوع و مجازات حد برای مرتکبین آن تعیین کرده است.
و اما بالعکس، در قانون مجازات اسلامی مجازات حد شامل پیروان دیگر ادیان نمیشود، و افراد غیر مسلمان از این حکم مصون میباشند.
مگر اینکه آن شخص در بین اماکن و معابر عمومی تظاهر به این عمل کند و این فعل را به شکل علنی انجام دهد، که در این صورت او نیز به استناد ماده 266 قانون مجازات اسلامی شامل مجازات حد میشود.
همچنین اگر فرد به صورت علنی مسکرات را مصرف نکرده باشد اما در حالت مستی و مدهوشی در بین اماکن و انظار عمومی حاضر شود به مجازات تعیین شده برای تظاهر به شرب خمر در انظار عمومی محکوم میشود.
رواج مسکرات توسط غیر مسلمان
دیگر موضوعاتی که باعث میشود یک فرد غیر مسلمان در رابطه با شرب خمر با مسائل و مجازات قانونی روبرو شود این است، که اگر یک غیر مسلمان مشروبات الکلی و مسکرات را در اختیار یک فرد مسلمان قرار دهد.
و یا به نوعی تبادل بر سر این نوع اجناس و کالاها را بین افراد مسلمان رواج دهد، این نیز فعالیتی مجرمانه شناخت شده است.
این فعالیت توسط مقام قضایی بررسی و پیگیری میشود، و بسته به میزان ترویج و شیوع این عمل و مشروبات الکلی، آن شخص نیز محکوم خواهد شد.
مجازات مست بودن حین رانندگی
تحت تاثیر خمر و مسکر بودن حین رانندگی یکی از مسائلی میباشد که ممکن است عواقب سنگین جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
مست بودن حین رانندگی علاوه بر اینکه جرمی شرعی است و جزای حد را به همراه دارد.
علاوه بر جزای حد شرعی، مجازات تعزیری هم شامل حال او میشود و طبق ماده 718 قانون مجازات اسلامی عمل وی مجرمانه بوده.
مواردی که در مجازات تعزیری متهم به آن محکوم میشود به شرح زیر است:
1-حبس 2-شلاق 3-جزای نقدی
حداکثر مدت حبس در نظر گفته شده در مستی حین رانندگی، 2 تا 6 ماه است.
در چنین شرایطی اگر که تصادف حین مستی منجر به جراحت و یا قتل شخص دیگری بشود، راننده محکوم به بیش از 5 سال حبس و محرومیت از رانندگی به مدت یک تا پنج سال می شود.
همچنین قاضی میتواند به علاوه حبس و جزای نقدی که در ادامه به آن میپردازیم، متهم را حداکثر به 74 ضربه شلاق محکوم کند.
جزای نقدی در نظر گرفته شده برای این این جرم از یک میلیون تا ده میلیون تومان میباشد.
علاوه بر تمامی موارد ذکر شده، خودروی متهم به مدت 21 روز توقیف خواهد شد و گواهینامه او به مدت 6 ماه ضبط میشود.
همچنین در مجازات اداری برای رانندگی حین مستی جزای نقدی به مبلغ 400/000تومان، شخص نیز موظف است پرداخت کند.
تخفیف در مجازات شرب خمر
در آخر سوالی که پیش میاید این است که آیا در مجازات شرب خمر امکان تخفیف در حکم وجود دارد یا خیر؟
باید گفت که بله، در این حکم امکان اعمال تخفیف میباشد.
پرونده متهم تنها در زمانی شامل تخفیف میشود و سقوط مجازات برای او در نظر گرفته خواهد شد که فرد قبل از اثبات جرم، توبه کند.
در مواقعی که جرم شرب خمر با اقرار اثبات شود و پس از اقرار، متهم خواستار توبه باشد، درخواست عفو مجرم امکان پذیر میباشد.
اما در شرایطی که متهم برای بار دوم مرتکب این جرم شده باشد امکان تقاضای عفو نمیباشد و نمیتوان از امتیاز توبه استفاده نمود.
برای مشاوره با وکلای گروه حقوقی فینولا میتواندبا ما تماس بگیرید
