پارک های علم و فناوری یکی از نهاد های موثر در توسعه اقتصاد دانش مدار و اشتغال زایی می باشد . دولت ها برای ایجاد ارتباط میان دانشگاه و صنعت دست به تاسیس پارک های علم و فناوری می زنند. این پارک ها که با نام های research park و یا science park نیز شناخته می شوند توانایی برقراری این ارتباط را تا حدی خواهند داشت . چراکه با بهره گرفتن از نخبه های داشنگاهی و دانش ورزان و کارآفرینان سه گانه ای در جهت این پیوند به وجود آمده است. در ایران پارک های علم و فناوری با مجوز وزارت علوم تحقیقات و فناوری ایجاد می شوند . البته باید توجه داشت مدیریت این پارک ها هیئت امنایی بوده و مستقیما این مدیریت توسط وزارت انجام نخواهد پذیرفت.
اهداف پارک های علم و فناوری
در آیین نامه ی تاسیس و راه اندازي پارك هاي علم و فنّاوري اهداف پارک عبارتند از:
1-كمك به افزايش ثروت در جامعه از طريق توسعه اقتصاد دانش محور
2- تجاري سازي نتايج تحقيقات و تحقق ارتباط بخشهاي تحقيقاتي، توليدي و خدماتي جامعه
3- افزايش قدرت رقابت و رشد شركتهاي متكي بردانش
4- افزايش حضور و مشاركت تخصصي شركتهاي فنّاوري داخلي در سطح بينالمللي
5- حمايت از ايجاد و توسعه شركتهاي كوچك و متوسط فنّاوري و حمايت از موسسه ها و شركتهاي تحقيقاتي و مهندسي نوآور، با هدف توسعه فنّاوري و كارآفريني بينالمللي و داخلي
طبیعتا در راستای تحقق بخشیدن به اهداف پارک های علم و فناوری دولت ها با اعطای تسهیلاتی قصد تحریک شرکت ها به حضور در این پارک ها از یک سو و از سوی دیگر کمک به رشد نوآوی از طریق حمایت شرکت های کوچک تر را خواهند داشت .
آیا استقرار در پار علم و فناوری مزایایی دارد؟
در پاسخ باید گفت که بله استقراردر این پارک ها مزایای فراوانی به دنبال خواهد داشت که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.
بنابر ماده 9 قانون حمایت از موسسات و شرکت های دانش بنیان :واحد های پژوهشی فناوری و مهندسی مستقر در پارک علم وفناوری و شهرک های فناوری در جهت انجام ماموریتهای محوله از مزایای قانونی مناطق آزاد در خصوص روابط کار،معافیتهای مالیاتی و عوارض سرمایه گذاری خارجی و مبادلات بین المللی برخوردار هستند. در این خصوص آيين نامه اجرايي ماده 47 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامی ایران معافیت هایی برای شرکت های مذکور عنوان نموده است که به تفصیل به آنها می پردازیم:
معافیت های مالیاتی و عوارض :
معافیت مالیاتی 20 ساله
با توجه به آيين نامه اجرايي ماده 47 قانون برنامه چهارم توسعه
واحدهای پژوهشی و فناوری و مهندسی مستقر در پارك های علم و فناوری و شهرك های فناوری نسبت به فعاليت های مذكور از تاریخ صدور مجوز توسط مدیریت پارك از معافيت موضوع ماده (13) قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران 1372 و اصلاحات بعدی آن برخوردار خواهند بود.
نکته ای باید توجه داشت این است که
تشخيص فعاليت مرتبط با مأموریت واحدهای یادشده در خصوص اجرای ماده 9 قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان با مدیریت پارک و علم و فناوری خواهد بود.
ماده 13 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی اشعار می دارد:
اشخاص حقيقي و حقوقي كه در منطقه به انواع فعاليتهاي اقتصادي اشتغال دارند، نسبت به هر نوع فعاليت اقتصادي در منطقه آزاد از تاريخ بهره برداري مندرج در مجوز به مدت بيست سال از پرداخت ماليات بر درآمد و دارايي موضوع قانون مالياتهاي مستقيم معاف خواهند بود و پس از انقضاء بيست سال تابع مقررات مالياتي خواهند بود كه با پيشنهاد هيأت وزيران به تصويب مجلس شوراي اسلامي خواهد رسيد.
همچنین وفق ماده 3 آیین نامه اجرایی ماده 47 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی این شرکت ها از پرداخت عوارض معمول کشور معاف هستند .
سرمایه گذاری خارجی
به طور کلی در آیین نامه اجرایی ماده 47 قانون برنامه نحوه پذیرش و ورود و خروج سرمایه خارجی و سود حاصل از آن به پارك و چگونگی و ميزان مشاركت خارجيان در فعاليتهای هر پارك، منطبق و بر اساس مقررات قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی تعیین گردیده است . اما باید توجه داشت که بنابر آیین نامه ی مذکور ، پـذیرش سرمایـه گذاري خـارجی در پارکها بر اسـاس مقررات منـاطق آزاد، تصـویب نامه شمـاره 33432/ت 23 ک مورخ 16/03/1373می باشد.
بنابر مقرره ی فوق الذکر شرکت هایی که در پارک مستقر هستند از مزایای ذیل برخوردار خواهند بود:
- سرمايه گذاران خارجي مي توانند در فعاليتهاي اقتصادي پارک به هر نسبتي سرمايه گذاري نمايند.
- تضمین پرداخت خسارات سرمایه گذار خارجی در مواقع ملی شدن یا سلب مالکیت از سرمایه گذار
- تسهیل ورود و ثبت سرمایه
روابط کار
از دیگر مزایایی که می توان برای شرکت هایی که در پارک های علم و فناوری مستقر هستند برشمرد عدم شمول قانون کار خواهد بود. بنابر آیین نامه اجرایی ماده 47 و ارجاع آن به تصویب نامه شمـاره /33433ت25ك مورخ 1373/3/16 تصویب‌نامه مقررات اشتغال نیروی انسانی، بیمه و تأمین اجتماعی در مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران ملاک عمل خواهد بود .بنابر این مصوبه موارد زیر مهمترین آثار را بر روابط کارگر و کارفرما خواهد داشت:
1-نبود الزام بیمه کردن کارکنان شرکت های مستقر در پارک
2- عدم شمول قانون کار نسبت به رابطه ی کارگر و کارفرمایی در پارک های علم و فناوری
3- امکان به کارگیری اتباع خارجی برای شرکت های مستقر در پارک
مبادلات مالی بین المللی
از دیگر معافیت ها در خصوص شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری می توان به معافیت عوارض ورود و صدور اشاره نمود. با این اوصاف که در صورتی که شرکت های مستقر در پارک ها با رعایت قوانین و مقررات واردات و صادرات و در جهت و چارچوب ماموریتهای محول شده به ایشان اقدام به صادرا ت و واردات نمایند. از پرداخت هرگونه عوارض ورود و صدور معاف خواهند بود.
از مهم ترین مزایایی که برای استقرار در پارک ها اخیرا تصویب شده ،قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب 1401 می باشد. موارد زیر معافیت ها و مزایایی است که در قانون مذکور عنوان شده است:
امکان صدور سند اعیانی برای مالکین بخش خصوصی
بند (چ) ماده (4) قانون جهش تولید دانش‌بنیان: در راستای تسهیل سرمایهگذاری بخش خصوصی برای تقویت زیست بوم فناوری، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است برای ساختمان هایی که توسط بخش خصوصی و تعاونی در اراضی پارک علم و فناوری احداث میشود، سند مالکیت اعیانی صادر نماید.
تامین آب ،برق گاز و امکانات مخابراتی شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری
در بند پ ماده 6 قانون جهش تولید دانش بنیان و ارجاع آن به ماده 81 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و وزارتخانه های نیرو، نفت و ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلفند، نسبت به تأمین آب، برق، گاز و امکانات مخابراتی شهرک ها و نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی و پارکهای علم و فناوری تا درب واحدهای صنعتی و معدنی مستقر در شهرک ها و نواحی صنعتی و معدنی و منطقه ویژه اقتصادی و واحدهای فناور مستقر در مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری اقدام کنند.
معافیت کارکنان شاغل در پارک های علم و فناوری از پرداخت مالیات
مطابق بند چ ماده 8 قانون جهش تولید دانش بنیان کارکنان شاغل در پارکهای علم و فناوری مشمول ماده (۹۱) قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی می باشند.
عدم اعمال مالیات اتفاقی بر کمک های بلاعوض دولتی
وفق ماده 11 قانون جهش تولید دانش بنیان بند زیر به ماده 127 قانون مالیات های مستقیم الحاق می گردد:
ماده ۱۲۷ – موارد زیر مشمول مالیات اتفاقی نخواهد بود:
کمک های بلاعوض دولتی به شرکتهای دانش بنیان و واحدهای فناور مستقر در مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری با هدف توسعه فناوری
از دیگر مزایای که می توان در خصوص استقرار در پارک های علم و فناوری برشمرد عبارتند از:
استقرار در فضایی نو آور که امکان شبکه سازی های گسترده را میان شرکت ها فراهم می آورد.
فراهم بودن تاسیسات و زیرساخت مناسب فضای تجاری و شرکتی
کمک به دیده شدن بیشتر شرکت های کوچکتر به واسطه ی وجود شرکت های بزرگ در پارک ها
در این مقاله سعی بر این بود که به مهمترین مزایای استقرار در پارک های علم و فناوری بپردازیم. اما مهم تر از پاسخ به این پرسش که مزایای استقرار در پارک های علم و فناوری چیستند. باید به این پرداخت که شرایط پذیرش و استقرار در این پارک ها چه خواهد بود. برای دریافت پاسخ سوال اخیر با گروه حقوقی فینولا در ارتباط باشید.
