معاملات سواپ ( SWAP ) یکی از انواع قرارداد های مشتقه در بازار های مالی است که به منظور پوشش ریسک یا همان HEDGEING انجام می شود و به موجب آن دو شخص جریان نقدینگی یا تعهدات مالی خود را باید یکدیگر تبادل می نمایند.
معاملات سواپ چیست؟
در معاملات سواپ رکن اصلی وجود تعهدات مالی پایه برابر اما با شرایط نابرابر است و همین شرایط نابرابر باعث می شود
که اشخاص ترغیب به مبادله این تعهدات مالی شوند.منظور از تعهد مالی پایه هر نوع تعهدی است
که شخص ملزم به پرداخت یا بازپرداخت یک بدهی، وام، اوراق قرضه ، مشارکت، ارز، ارز رمز و غیره در طول مدت معین با بهره شناور یا ثابت است و به دنبال معاوضه این تعهدات مالی خود با تعهدات شخص دیگری است با بهره شناور یا ثابت متقاوتی که میتواند
ریسک های مالی یا هزینه های مالی خود را کاهش دهد در مقابل طرف دیگر نیز با همین انگیره وارد معامله می شود.
در واقع دو شخص با بدهی مالی ناشی از اوراق قرضه می توانند این تعهدات مالی را با یکدیگر تاخت بزنند و معاوضه کنند
اما ممکن است که تعهد بازپرداخت اصل و سود یک طرف به صورت ماهانه باشد اما به دلیل اینکه جریان نقدینگی خود را تا پایان سال نیاز دارد به دنبال شخصی است که همین نوع تعهد مالی را داشته اما بازپرداخت اصل و سود آن به صورت یکجا در پایان سال است
ولی تمایل دارد به صورت ماهانه و اقساطی پرداخت نماید تا ریسک مالی نکول از تعهدات خود را کاهش دهد.
این یک مثال ساده برای معاملات سواپ است اما به خوبی نشان می دهد که چرا باید دو شخص با تعهد مالی برابر اقدام به معاوضه تعهدات خود نمایند.
اما معاملات سواپ تنوع بسیاری دراید و در خصوص انواع دارایی ها ، منافع، دیون یا تعهدات ارزی انجام می شود که میتوان مثال های متنوعی را در این خصوص بیان کرد .
سواپ بدهی و وام بهره ای
معمولاً سواپ در بدهی بهره ای همانطور که از عنوانش پیداست براساس یک بدهی پایه صورت می گیرد
یعنی هر دو طرف این معامله دارای بدهی پایه هستند اما ممکن است دارای شرایطی باشند
که برخی از این شرایط متغییر هستند برخی ثابت .
یکی از این شرایط نرخ بهره است که براساس نوع نرخ بهره ( ثابت یا شناور ) میتواند معامله سواپ صورت بگیرد.
معامله سواپ وام بهره ای : 1- با نرخ بهره ی ثابت در مقابل بهره شناور 2- بهره ثابت در مقابل بهره ثابت 3- بهره شناور در مقابل بهره ی شناور
در مورد اول طرف های معامله برای پوشش ریسک خود بهره ثابت یا شناور را با یکدیگر معاوضه می نماید .
در مورد دوم و سوم ممکن است هر دو طرف دارای شرایط برابر به لحاظ نوع بهره بوده اما سایر متغییر ها مانند موعد بازپرداخت و شرایط آن باعث گردد تا دو طرف اقدام به معامله سواپ نمایند.
سواپ ارزی
در این نوع از معاملات معمولاً عامل ثابت وجود یک تعهد مالی است که همان تعهد پایه در معامله سواپ است
و اما عامل متغییر همان تعهد به ارزهای متفاوت است که در این صورت انگیزه اصلی تفاوت نرخ ارز در بازه های زمانی گوناگون است .
به طور مثال شخصی امروز 1000 دلار از بانک تسهیلات دریافت می نماید و برای مدتی کوتاهی به آن نیاز ندارد در مقابل شخص دیگری 1000 یورو از یک موسسه مالی مطالبه دارد که قرار است سه روز دیگر وصول نماید.
ولی او امروز به هزار دلار برای انعقاد قراردادی نیاز دارد بنابراین این دو شخص می توانند با سواپ بین خود نیاز یک دیگر را برطرف نماید
و از این طریق برای یک با دسترسی به نقدینگی، پوشش ریسک می شود و برای طرف دیگر سود ناشی از دریافت ارز به بهای کمتر می تواند جذاب باشد.
سواپ کالا
در سواپ کالا نیز تنوع زیادی وجود دارد اما به طور مثال شما قرارداد خرید یک تن برنج را به صورت نقدی با نرخ روز اما در مقابل شخصی قرارداد سلف برنج برای یک ماه بعد دارد یا شخصی حواله خرید خودرو نقدی دارد
و شخصی حواله ی وعده دار در اختیار دارد هر دو این اشخاص می توانند با انگیزه کسب سود یا پوشش ریسک اقدام به انجام معامله سواپ نمایند.
سواپ ارز دیجیتال
سواپ ارز دیجیتال تبدیل ارز های رمز نگاری شده به یکدیگر است. در گذشته به طور معمول تبدیل رمز ارز ها تنها توسط صرافی ها، واسطه های متمرکز و یا حساب های امانی امکان پذیر بود اما اکنون از طریق Swap Atomic می توانید مبادلات ارز دیجیتال را بدون هیچ واسطی و تنها با کیف پول خود انجام داده و به تبادل رمز ارز بپردازید.
این روش برای کسانی که به صرافی ها اعتماد ندارند و یا در حفظ دارایی خود بسیار محتاطانه عمل می کنند مناسب بوده
و بیش از همیشه به تمرکز زدایی ارز های دیجیتال کمک کرده است. به طور مثال اگر شما بخواهید اتریوم های خود به تتر را تبدیل کنید،
باید ابتدا اتریوم های خود را فروخته و به فیات تبدیل کنید ، سپس دوباره پول فیات را برای خرید ارز تتر پرداخت می کنید،
طی روندی که شرح داده شد برای تبدیل ارز به فیات و تبدیل دوباره آن به ارز باید تراکنش پرداخت کنید و این جاست که اتمیک سواپ جایگزین این فرآیند می شود. اتمیک سواپ از هزینه های اضافی تراکنش برای تبدیل ارز دیجیتال جلوگیری می کند
و به صورت مستقیم و سریع تر انجام می شود که به آن مبادلات اتمی گفته نیز می شود.