انتقال سهام در شرکت سهامی خاص
طبق ماده 24 قانون تجارت سهم قسمتي است از سرمايه شركت سهامي كه مشخص ميزان مشاركت وتعهدات ومنافع صاحب آن در شركت سهامي مي باشد و ورقه سهم سندقابل معامله اي است كه نماينده تعدادسهامي است كه صاحب آن در شركت سهامي دارد.سهام شرکت های سهام میتواند به دو صورت بی نام و با نام منتشر شود . اما قانون تجارت انتشار سهام بی نام را هنگامی مجاز دانسته است که تمام سرمایه تعهد شده توسط سهامدار تادیه شده باشد .
ماده 30 قانون تجارت بیان می دارد:
«مادام كه تمامي مبلغ اسمي هرسهم پرداخت نشده صدورورقه سهم بي نام يا گواهينامه موقت بي نام ممنوع است.به تعهدكننده اينگونه سهام گواهينامه موقت بانام داده خواهدشدكه نقل وانتقال آن تابع مقررات مربوط به نقل وانتقال سهام بانام است.».
طبق ماده 39 قانون مذکور سهم بي نام بصورت سنددروجه حامل تنظيم وملك دارنده آن شناخته مي شود و نقل وانتقال اينگونه سهام به قبض و اقباض بعمل مي آيد بنابراین نیاز به هیچگونه ثبت و ضبط اینگونه سهام در دفتر شرکت نمی باشد امادر خصوص سهام بانام اینگونه نیست.
نقل و انتقال سهام با نام علاوه براینکه باید در دفاتر ثبت سهام شرکت درج گردد ممکن است به موجب اساسنامه دارای محدودیت هایی باشد که در صورت عدم رعایت آن موجب بی اعتباری نقل و انتقال میگردد.
ماده 40 قانون تجارت در خصوص نقل و انتقال سهام بانام شرکت های سهامی چنین وضع مینماید:
انتقال سهام بانام بايددردفترثبت سهام شركت به ثبت برسد وانتقال دهنده ياوكيل يانمايند قانوني اوبايدانتقال رادردفترمزبور امضاءكند.
درموردي كه تمامي مبلغ اسمي سهم پرداخت نشده است نشاني كامل انتقال گيرنده نيزدردفترثبت سهام شركت قيدوبه امضاي انتقال گيرنده يا وكيل يانماينده قانوني اورسيده وازنظراجراي تعهدات ناشي ازنقل و انتقال سهم معتبرخواهدبود.هرگونه تغييراقامتگاه نيزبايدبه همان ترتيب رسيده وامضاءشود.هرانتقالي كه بدون رعايت شرايط فوق بعمل آيداز نظر شركت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار است.
بنابراین نقل و انتقال سهام با نام باید حتما دردفتر ثبت سهام شرکت به ثبت رسیده و مورد تایید شرکت قرار گیرد در غیراین صورت شرکت هیچ الزامی به ارائه برگ سهم به خریدار ندارد.
همچنبن له موجب ماده 41 همان قانون در شركتهاي سهامي عام نقل وانتقال سهام نمي تواند مشروط به موافقت مديران شركت يامجامع عمومي صاحبان سهام بشود.
از مفهوم مخالف این ماده در شرکت های سهامی خاص جهت محدودیت نقل و انتقال سهام بهره برداری میشود و به موجب بند های اساسنامه نقل و انتقال سهام را مشروط به موافق مجمع یا هیات مدیره شرکت می نمایند.
در رویه قضائی نیز نقل و انتقال سهام شرکت های سهامی خاص می بایست طبق قانون تجارت در دفاتر ثبت سهام درج و به تصویب هیات مدیره برسد ( در صورت تجویز اساسنامه) در غیر این صورت بی اعتبار تلقی میگردد.
البته در خصوص شرکت های سهامی عام براساس قانون بورس اوراق بهادار انجام می پذیرد و در این شرکت ها تابع مقررات سازمان بورس و شرکت فرابورس می باشند.
