بیشتر کسب‌وکارهای پرسود در مسیر خود از مشاوره افرادی متخصص در حوزه کاری خود بهره برده‌اند. به‌نحوی‌که امروزه، کمتر کسی میتواند تأثیر استفاده از خدمات مشاوره در افزایش بهره‌وری کسب‌وکارها را کتمان کند. یکی از مشاورین و متخصصینی که میتواند به شرکت ها خدمات بسیار و قابل توجهی ارائه نماید، مشاور مالی است.
مشاورین مالی خدمات متنوعی در حوزه مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند. این خدمات شامل مشاوره در زمینه سرمایه‌گذاری، برنامه‌ریزی مالی، مدیریت ریسک، بودجه‌بندی، تهیه گزارشات مالی و کمک به تصمیم‌گیری‌های مالی است. هدف اصلی مشاورین مالی، کمک به افراد و سازمان‌ها برای دستیابی به اهداف مالی خود از طریق بهینه‌سازی منابع و مدیریت صحیح امور مالی است.
اگر در خصوص به‌کارگیری مشاور مالی قانع شده‌اید. و فرد مناسب و شایسته‌ای را نیز برای این کار در نظر گرفته‌اید؛ قدم بعدی شما انعقاد یک قرارداد مشاوره خواهد بود. در این نوشتار سعی کردیم مجموعه نکاتی را در خصوص نحوه و چگونگی تنظیم قرارداد مشاوره مالی بیان کنیم تا با توجه به آن بتوانید یک قرارداد استاندارد تنظیم نمایید.
تعریف قرارداد مشاوره مالی
قرارداد مشاوره مالی به قراردادی گفته میشود که در آن‌یک طرف به نام “مشاور مالی” تعهد می‌نماید که درازای دریافت وجه معینی از سوی “کارفرما” به ارائه خدمات مشاوره در حوزه مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری بپردازد.
انواع قرارداد مشاوره به طور کلی
همانطور که در نوشتار «نکات بسیار مهم تنظیم قرارداد مشاوره» ذکر کردیم قراردادهای مشاوره را به‌صورت کلی میتوان به دو نوع تقسیم کرد:
1-قرارداد مشاوره ساعتی (قرارداد مشاوره مزد-ساعتی)
اینگونه قراردادها در آیین‌نامه اجرايي ضوابط و مزايا و مشاغل قابل شمول به نظام‌های کارمزدی، مزد-ساعتي و كارمزد-ساعتي موضوع تبصره 2 ماده 35 قانون کار مورداشاره قرارگرفته است. بند ج ماده 15 این آیین‌نامه به‌صراحت مشاغل غیر تمام‌وقت در زمینه مشاوره و نظایر آن را جزء مشاغل مزد-ساعتی دانسته است که مشمول قانون کار میشوند.
مشاور مالی در این نوع از قراردادهای مشاوره، به‌اندازه میزان ساعاتی که برای کارفرما کار می‌کند؛ مستحق دریافت حقوق است. این ویژگی قراردادهای مشاوره ساعتی را به قراردادهای استخدامی پاره‌وقت تبدیل می‌کند و بدین سبب کلیه حقوق و مزایای موجود در قانون کار را، شامل حال این دسته از مشاوران می‌گرداند. این حقوق و مزایا شامل حق بیمه و پاداش و مزایای نظیر حق مسکن، حق خواربار، حق اولاد و … میشود. اگرچه که این مزایا به نسبت ساعت کاری انجام‌شده توسط مشاور به وی تعلق خواهد گرفت.
2-قرارداد مشاوره پروژه‌ای (قرارداد مشاوره پیمانکاری)
در اینگونه قراردادها، مشاور مالی تعهد می‌نماید که به صورت پروژه ای به کارفرما، خدمات مشاوره‌ای ارائه نماید. در اینگونه قراردادها برخلاف قرارداد نوع قبل، هیچ‌گونه رابطه استخدامی بین کارفرما و مشاور وجود ندارد. ازاین‌رو این قرارداد زیر چتر حمایتی قانون کار قرار نمی‌گیرد. درواقع میتوان گفت اینگونه قراردادها ازجمله قراردادهای خصوصی مذکور در ماده 10 قانون مدنی به شمار می‌آید. همین موضوع مطلوبیت بالایی برای این نوع از قرارداد مشاوره بین کارفرمایان به دنبال آورده است. درواقع مطلوبیت قرارداد مشاوره پروژه‌ای به نسبت قرارداد مشاوره ساعتی ناشی از بار تکالیفی است که این دو قرارداد به‌صورت متفاوتی بر کارفرما تحمیل می‌کنند.
نکات مهم در تنظیم قرارداد مشاوره مالی
قرارداد مشاوره مالی از رایج ترین قراردادهای مشاوره تلقی میشوند، ازین رو توجه به نکات زیر در خصوص اینگونه از قراردادها میتواند برای پیشرفت کسب و کار شما مفید واقع شود:
موضوع قرارداد مشاوره مالی را مشخص کنید
پس از ذکر نام و اطلاعات طرفین قرارداد، به سراغ موضوع قرارداد می رویم. موضوع قرارداد باید جامع و مانع باشد و به طور خلاصه بیان کند هدف از انعقاد قرارداد چیست و حدود تعهدات طرفین را تعیین کند. موضوع در قرارداد مشاوره مالی معمولا چنین ذکر میشود که: «ارائه خدمات مشاوره مالی توسط مشاور در خصوص تعیین اهداف مالی و بودجه بندی شرکت کارفرما، شناسایی و ارزیابی ریسک‌های مالی،ارائه راهکارهایی برای تامین منابع مالی مورد نیاز، تهیه گزارشات مالی مانند ترازنامه، صورت سود و زیان در ازای پرداخت مبلغ قرارداد توسط کارفرما و مطابق با ضوابط و استانداردهای تعیین‌شده توسط کارفرما»
توجه داشته باشید که موضوع قرارداد مشاوره مالی باتوجه به نوع خدماتی که شما از مشاور مالی شرکت دریافت میکنید میتواند متفاوت باشد.
مدت قرارداد را تعیین کنید
مدت قرارداد میتواند به دلخواه شما تعیین شود، در بخش مدت قرارداد میتوان برای مثال چنین بیان کرد: قرارداد حاضر برای مدت ….. ماه است که شروع قرارداد از تاریخ …./…./…. می‌باشد و در روز …./…./…. پایان خواهد پذیرفت و با توافق طرفین قرارداد قابل تمدید است.
میزان حق المشاوره و نحوه پرداخت آن را مشخص کنید
این بند از قرداد تابع مکانیسم موردنظر شما برای تعیین روابط مالی فیمابین خود و طرف مقابلتان و پرداخت حق الزحمه مشاور است. به طور کلی میتوان دو نوع مبلغ قرارداد را در قراردادهای مشاوره تعیین کرد. یک بر اساس زمانی که مشاور میگذارد که این زمان میتواند با واحد های مختلفی تعیین شود، گاها ساعتی و روزانه و گاهی نیز هفتگی یا ماهانه است. و یا اینکه مبلغ قرارداد بر اساس تعداد پروژه هایی که مشاور در خصوص آنها به ارائه خدمات مشاوره می پردازد تعیین میکنیم. اگه پرداخت به صورت پروژه ای خواهد بود میتوانید درصدی از عایدی یا سود پروژه را به مشاور اختصاص دهید. در این قسمت بهتر است درخصوص چگونگی پرداخت و میزان بیمه و مالیات تعیین تکلیف نمایید. برای راهنمایی بیشتر در این خصوص میتوانید نوشتار نکات مهم در تنظیم قرارداد مشاوره را مطالعه نمائید.
تعهدات طرفین را در قرارداد صراحتاً ذکر نمایید
برخی از تعهدات کارفرما در قرارداد مشاوره مالی به شرح ذیل است:
1- تعهد به پرداخت حق المشاوره: کارفرما باید تعهد دهد که در پایان هر ماه یا تا 3 روز پس از تکمیل و تحویل هر پروژه، حق الزحمه مشخص شده در ماده مرتبط با حق المشاوره را به مشاور پرداخت نماید. در این قسمت باید چگونگی شیوه پرداخت ذکر شود، اینکه این پرداخت به نحو نقدی انجام میپذیرد یا با به واسطه اسناد تجاری همچون چک پرداخت میشود دارای اهمیت است.
2- ارائه اطلاعات مورد نیاز به مشاور: کارفرما باید اسناد و اطلاعات هر پروژه که در آن خصوص نیازمند دریافت مشاوره مالی است را به مشاور تحویل دهد. در اکثر مواقع مشاور برای اظهارنظر تخصصی نیازمند بررسی و دریافت برخی از اظهارات، اسناد و مدارکی از سمت کارفرما است.
3- هماهنگی با مشاور در صورت نیاز به مراجعه حضوری وی: در برخی موارد مشاور میبایست در ارگان یا مرجعی حضور یابد مانند در جلسات مرتبط با ممیزی مالیاتی وحل اختلاف، در این صورت باید کارفرما متعهد به ارائه مستندات مرتبط همچنین انجام هماهنگی های لازم با مشاور در خصوص حضور ایشان در مرجع خاصی شود.
برخی از تعهدات مشاور در قرارداد مشاوره مالی به شرح ذیل است:
1- ارائه نظر تخصصی و فنی توسط مشاور: مشاور باید تعهد دهد که اسناد و مدارک تهیه شده توسط کارفرما یا شرکت کارفرما را بر اساس استانداردهای حسابداری در دفاتر حسابداری شرکت ایشان ثبت نموده و گزارشات مالی مورد نیاز کارفرما را استخراج و تحویل نماینده ایشان نماید. در خصوص این بند نیز میتوان چنین ذکر کرد که: مشاور متعهد است وظايف و امور مشورتي محوله موضوع قرارداد را كه از طرف کارفرما به وي محول مي‌شود به نحو احسن و در زمان مورد نياز شرکت به انجام رساند.
2- تکلیف به حضور در محل کار کارفرما: درصورتی که کارفرما نیازمند حضور مشاور در شرکت یا محل فعالیت کاری خود باشد این موضوع نیز باید در قرارداد تصریح شود.
3- انجام موضوع قرارداد به نحواحسن: در خصوص این بند نیز میتوان چنین ذکر کرد که مشاور متعهد است وظايف و امور مشورتي محوله موضوع قرارداد را كه از طرف کارفرما به وي محول مي‌شود به نحو احسن و در زمان مورد نياز شرکت به انجام رساند.
4- تعهد به حفظ محرمانگی اطلاعات: مشاور باید متعهد شود که كليه آمار و اطلاعات مربوط به کسب و کار کارفرما را كه به اقتضاء و ضرورت اداري در اختيار او قرار مي‌گيرد و يا ضمن كار به آنها دسترسي پيدا مي‌كند محرمانه تلقي نماید و از افشاء يا به كار بردن آنها در جهت خلاف منافع شركت چه در طول مدت قرارداد و چه پس از خاتمه قرارداد خودداري کند.
5- عدم استفاده بدون اجازه از برند و علامت تجاری کارفرما: در قرارداد این موضوع نیز دارای اهمیت است مشاور حق ندارد از برند یا علامت تجاری کارفرما بدون اجازه وی استفاده کند و نفع تجاری کسب کند. در این خصوص چنین میتوان ذکر کرد که: مشاور متعهد به حفظ کلیه حقوق مادی و معنوی کارفرما بوده و بدون مجوز کتبی کارفرما حق هیچ‌گونه استفاده از علائم و نام های تجاری و سایر دارایی‌های مادی و معنوی وی، به‌صورت کلی و یا جزئی را نخواهد داشت.
6- رعایت اقدامات ایمنی: مشاور میبایست کلیه اقدامات ایمنی در مورد وظایف ارجاعی کارفرما را رعایت نماید. در مورد جبران هر گونه خسارت اعم از جانی و مالی ناشی از کار اجرائی که به علت بی‌احتیاطی مشاور رخ دهد کارفرما هیچ مسئولیتی ندارد.
تکلیف مالکیت اموال فکری را مشخص کنید
در قراردادهای مشاوره مالی ممکن است به واسطه خدمات مشاوره ای که طرف مشاور به کارفرما ارئه میدهد و یا در طی این همکاری، طرفین دست به خلق ایده جدید و محصولی بزنند که مالکیت آن باید از قبل تعیین گردد تا موجب اختلاف نشود. در این خصوص برای مثال مشخص نمایید آثاری که به واسطه تاثیر مستقیم مشاور خلق میشوند متعلق به مشاور است و یا برای مثال چنانچه رسیدن به محصول ابداعی با استفاده از زیرساخت و امکانات فنی کارفرما محقق شده باشد، مالکیت محصول جدید برای کارفرما خواهد بود.
حدود مسئولیت طرفین در خصوص خسارات آینده را مشخص کنید:
بدیهی است که همکاری بین مشاور مالی و کارفرما در قالب قرارداد مشاوره همواره سودمند واقع نمی‌شود. در بسیاری مواقع این همکاری ممکن است خساراتی را برای کسب‌وکارتان به بار آورد. درنتیجه بهتر است در خصوص تقسیم مسئولیت برآمده از این خسارات هوشیار عمل کنید. اگر در جایگاه کارفرما قرارگرفته‌اید حتماً به ذکر این موضوع در قراردادتان بپردازید که تعهد مشاور، تعهد به نتیجه و یا تعهد به‌وسیله است. به‌علاوه میتوانید این تضمین را از مشاورتان بخواهید که خدمات مشاوره وی از حداقل استاندارهای موجود برخوردار باشد و از عرف‌ها و رویه‌های موجود در آن حوزه‌ی کاری تبعیت کند. همچنین بندی را در قراردادتان تنظیم کنید که مطابق با آن در هنگام وقوع خسارت –اگر خسارت مذکور به‌صورت مستقیم ناشی از خدمات مشاوره‌ای وی باشد- مشاور موظف به پرداخت مبلغی تحت عنوان جریمه یا مبلغ مقطوعی تحت عنوان وجه التزام خواهد بود.
اگر در جایگاه مشاور به انعقاد چنین قراردادی اقدام میکنید بهتر است تا جای ممکن مسئولیت خود را در خصوص عواقب تصمیمات کارفرما بر اساس خدمات مشاوره‌ای کاهش دهید. برای مثال در بندی تنظیم نمایید که مشاور هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال خسارات به بار آمده – که ناشی از نقص اطلاعات و فعل کارفرما باشد- نخواهد داشت. هرچند اگر بتوانید رضایت کارفرما را برای سلب هرگونه مسئولیت از خود جلب کنید بسیار موفق‌تر عمل کرده‌اید.
برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید
