سکو یا پلتفرم تامین مالی جمعی
سکو یا پلتفرم تامین مالی جمعی یا Crowdfunding Platform، این امکان را فراهم می آورند تا از طریق سامانه اینترنتی ، تعداد زیادی از افراد یا سازمانها، به پروژه های اقتصادی، نیکوکارانه یا شرکتهای تجاری به صورت مستقیم کمک مالی کنند.
این پلتفرمها به صورت آنلاین فضایی فراهم میکنند که افراد میتوانند پروژهها، کسب و کارها، یا ایدههای خود را معرفی کرده و از طریق حمایت مالی خرد از سوی افراد مختلف، سرمایه مورد نیاز را دریافت کنند.
در این سکوها، اشخاص پروژه خود را تعریف نموده ، اهداف تجاری، بازدهی، کارایی و سایر اطلاعات فنی و مالی را با کاربران به اشتراک گذاشته و سکو در صورت تایید اطلاعات و عقد قرارداد با صاحب پروژه، اجازه آغاز پویش یا کمپین را در وب سایت میدهد.
کمپین برای مدت مشخصی فعال خواهد و اگر در طول این مدت سرمایه درخواستی را جذب کند کمپین موفق محسوب شده و سرمایه دراختیار صاحب پروژه قرار گرفته و طی مراحل مشخص گزارش هزینه کرد و پیشرفت پروژه در پلتفرم درج میشود.
علی القاعده با شکست پروژه ، وجوه پرداختی سرمایه گذاران مسترد میشود.
سرمایه گذاران اعم از شخص حقیقی یا حقوقی میتوانند داوطلبانه و به هر میزانی که تمایل دارند در این پروژه مشارکت نموده و برگه مشارکت دریافت نمایند.
تامین مالی جمعی چیست ؟
تامین مالی جمعی شباهت بسیاری با فرهنگ گلریزان در جامعه ایرانی دارد. در این شیوه اشخاص حقیقی و حقوقی با سرمایه خرد و اندک میتوانند در پروژه های کلان مشارکت نمایند.
بسیاری از پروژه های تجاری ، خیریه یا حتی عمومی نیازمند سرمایه کلانی است که از عهده ی سرمایه گذاران یا بنیانگذاران پروژه خارج است.
بنابراین نیاز به حضور سرمایه گذاران متعدد است تا بتوانند سرمایه مورد نیاز پروژه را تامین نمایند. این ایده باعث شکل گیری سکوی تامین مالی جمعی شده که در ادامه مدل های مختلف آن را توضیح میدهیم.
انواع سکو های تامین مالی جمعی
انواع اصلی پلتفرمهای تامین مالی جمعی عبارتند از:
- Crowdfunding Equity (تامین مالی جمعی سهامی):در این مدل، سرمایهگذاران مالکیت در سهام شرکت یا سهم الشرکه پروژه مورد نظر را دریافت میکنند و در صورت موفقیت شرکت، از سودآوری آن برخوردار داشت.
- Crowdfunding Debt (تامین مالی جمعی بدهی):در این شیوه، سرمایهگذاران به عنوان قرض دهنده به پروژه یا شرکت حمایت مالی میکنند و در سررسید اصل و فرع آن بازپرداخت خواهد شد. در حال حاضر پلتفرم های تامین مالی جمعی داخل کشور که زیرنظر سازمان بورس فعالیت میکنند عمدتا به این شیوه عمل میکنند.
- Crowdfunding Rewards (تامین مالی جمعی پاداش): در این شیوه، سرمایهگذاران به عنوان پاداش برای حمایت خود از پروژهها، محصولات یا خدمات ارائه شده توسط شرکت یا فرد را رلیگان یا با تخفیف دریافت میکنند.
- Crowdfunding Donation (تامین مالی جمعی اهدایی): در این مدل، افراد به صورت خیریه و بدون انتظار دریافت هر گونه بازگشت مالی، به پروژهها یا اهداف خیریه حمایت مالی میکنند.
هدف اصلی این پلتفرمها ایجاد ارتباط بین سرمایهگذاران و افراد یا شرکتهای نیازمند سرمایه به صورت مستقیم و تامین مالی با هزینه مالی بسیار پایین است.
مزایای تامین مالی جمعی برای کسبوکارها چیست؟
تامین مالی جمعی یک راه نوآورانه برای استارتاپها برای جمعآوری سرمایه مورد نیاز برای راهاندازی یا رشد کسبوکارشان است. و با روی آوردن به مردم برای تامین مالی، استارتاپها میتوانند مزایای اضافی مختلفی فراتر از کسب سرمایه به دست آورند.
ظهور اینترنت و رسانههای اجتماعی، دسترسی به مخاطبان زیادی از سرمایهگذاران و حامیان بالقوه را آسانتر از همیشه کرده است، که هر کدام مبلغ کمی را به سمت یک هدف تامین مالی کمک میکنند. این رویکرد نه تنها فرآیند سرمایهگذاری را قابل دسترستر میکند، بلکه مزایای متمایز متعددی را نیز برای استارتاپها فراهم میکند.
در اینجا برخی از مزایای کلیدی آورده شده است:
دسترسی به سرمایه
تامین مالی جمعی به استارتاپها دسترسی به سرمایهای را میدهد که ممکن است نتوانستهاند از منابع تامین مالی سنتی مانند بانکها یا سرمایهگذاران خطرپذیر تامین کنند.
اعتبار سنجی بازار
با ارائه ایده خود به عموم، میتوانید علاقه آنها را بسنجید و ببینید آیا محصول شما چیزی است که مردم واقعاً میخواهند. یک کمپین تامین مالی جمعی موفق میتواند نشان دهد که تقاضا برای محصول یا خدمات شما وجود دارد و به عنوان اثبات مفهوم برای سایر سرمایهگذاران و ذینفعان عمل کند.
ساخت مخاطب
یک کمپین تامین مالی جمعی به شما امکان میدهد به تعداد زیادی از افراد دسترسی پیدا کنید و به شما در ایجاد آگاهی و ساخت مخاطب کمک میکند. کسانی که به کمپین شما کمک میکنند، به احتمال زیاد به پرشورترین مشتریان و حامیان پرشور شما تبدیل میشوند.
بازخورد و بینش
از طریق فرآیند تامین مالی جمعی، میتوانید قبل از راهاندازی رسمی محصول یا خدمات خود، بازخورد دریافت کنید. حامیان میتوانند بینشها و پیشنهادات ارزشمندی برای بهبود ارائه دهند.
ریسک کمتر
در مقایسه با روشهای تامین مالی سنتی، تامین مالی جمعی میتواند کمخطرتر باشد. شما سهام خود را واگذار نمیکنید یا بدهی نمیگیرید؛ در عوض، محصول یا خدمات خود را در ازای تامین مالی مبادله میکنید.
تبلیغات و بازاریابی
یک کمپین تامین مالی جمعی موفق میتواند منجر به تبلیغات قابل توجهی از طریق اشتراکگذاریها و لایکهای رسانههای اجتماعی و پوشش رسانههای سنتی شود.
فرصتهای مشارکت و شبکهسازی
کمپینهای تامین مالی جمعی اغلب توجه رهبران صنعت، شرکای بالقوه و حتی سایر منابع تامین مالی را به خود جلب میکنند. این دیده شدن میتواند منجر به مشارکتهای استراتژیک و فرصتهای سرمایهگذاری بیشتر شود.
دسترسی به تخصص و شبکهها: سرمایهگذاران اغلب تخصص، تجربه و شبکههای خود را به همراه دارند.که میتواند منابع ارزشمندی برای شرکتهای نوپا باشد.
معایب تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام:
از دست دادن مالکیت: با ارائه سهام در شرکت خود، بخشی از مالکیت خود را واگذار میکنید که ممکن است به معنای تقسیم کنترل و تصمیمگیری باشد.
پیچیدگی نظارتی: تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام تابع قوانین و مقررات پیچیدهتری نسبت به سایر اشکال تامین مالی جمعی است. این ممکن است به مشاوره حقوقی نیاز داشته باشد و میتواند منجر به هزینههای حقوقی قابل توجهی شود.
افزایش الزامات گزارشدهی: شرکتهایی با سهامداران زیاد اغلب باید بهروزرسانیهای منظم و گزارشهای مالی را به سرمایهگذاران خود ارائه دهند. این میتواند زمانبر باشد و به منابع اداری اضافی نیاز داشته باشد.
فشار برای بازده:
برخلاف تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش، که در آن حامیان از دریافت محصول یا خدمات خوشحال هستند، سرمایهگذاران سهام به دنبال بازده مالی از سرمایهگذاری خود هستند. این میتواند فشار بر شرکت را برای عملکرد و ارائه بازده افزایش دهد.
احتمال رقیق شدن:
اگر در آینده سرمایه سهام بیشتری جذب کنید، درصد مالکیت شرکت توسط سرمایهگذاران قبلی (از جمله سرمایهگذاران تامین مالی جمعی) ممکن است رقیق شود. این میتواند در صورت عدم مدیریت صحیح، منجر به نارضایتی در میان سرمایهگذاران شود.
تضمین نمیکند که به هدف تامین مالی خود برسید. و در برخی از پلتفرمها، اگر به هدف خود نرسید، هیچ وجهی دریافت نخواهید کرد.
قرار گرفتن در معرض عموم:
مانند سایر اشکال تامین مالی جمعی، ایده شما عمومی است که میتواند منجر به کپیبرداری توسط شخص دیگری شود.
هزینههای پلتفرم:
در حالی که پولی که جمعآوری میکنید نیازی به بازپرداخت ندارد، اکثر پلتفرمها بر اساس مبلغی که جمعآوری میکنید، هزینهای دریافت میکنند.
چگونه نوع تامین مالی جمعی را انتخاب کنیم
انتخاب نوع مناسب تامین مالی جمعی برای استارتاپ شما تا حد زیادی به ماهیت کسبوکار، اهداف و توانایی شما در برآورده کردن الزامات هر روش تامین مالی جمعی بستگی دارد. در اینجا برخی از عواملی که باید هنگام تصمیمگیری در نظر بگیرید آورده شده است:
ماهیت کسبوکار یا پروژه شما
اگر در حال راهاندازی محصول یا خدمات جدیدی هستید، تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش ممکن است بهترین گزینه باشد. اگر کسبوکار شما ماموریت اجتماعی یا جامعهمحور قوی دارد، تامین مالی جمعی مبتنی بر کمک مالی میتواند انتخاب خوبی باشد. اگر در حال توسعه کسبوکاری هستید که قبلاً مقداری کشش داشته است و مایلید سهام خود را واگذار کنید، تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام میتواند بهترین گزینه باشد. اگر به توانایی خود در بازپرداخت وام اطمینان دارید و میخواهید مالکیت کامل شرکت خود را حفظ کنید، تامین مالی جمعی مبتنی بر بدهی ممکن است بهترین مسیر باشد.
نیازها و اهداف مالی
روشهای مختلف تامین مالی جمعی میتوانند مقادیر متفاوتی از سرمایه را تولید کنند. برای مقادیر بیشتر، تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام یا بدهی ممکن است مناسبتر باشد. اگر به مقدار کمتری نیاز دارید، تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش یا کمک مالی ممکن است کافی باشد.
اعتبار سنجی بازار
اگر نیاز به آزمایش محصول خود در بازار دارید، تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش میتواند بازخورد و اعتبار سنجی ارزشمندی از مشتریان ارائه دهد.
مالکیت و کنترل
اگر حفظ کنترل و مالکیت کامل استارتاپ برای شما مهم است، تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش، تامین مالی جمعی مبتنی بر کمک مالی یا تامین مالی جمعی مبتنی بر بدهی بر تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام ارجحیت دارد.
توانایی انجام تعهدات
آیا میتوانید پاداشها را به موقع برای تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش تولید و تحویل دهید؟ آیا به توانایی خود در بازپرداخت وام برای تامین مالی جمعی مبتنی بر بدهی اطمینان دارید؟ آیا میتوانید تعداد زیادی از سهامداران را برای تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام مدیریت کنید؟
ملاحظات حقوقی و نظارتی
تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام و بدهی میتواند شامل الزامات حقوقی و نظارتی پیچیدهتری نسبت به تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش یا کمک مالی باشد. مطمئن شوید که این تعهدات را درک میکنید.
جایگزین تامین مالی جمعی ؟
استارتاپها چندین جایگزین تامین مالی جمعی دارند که میتوانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند: تامین مالی بدهی و تامین مالی سهام.
تامین مالی بدهی
وامهای بانکی: وامهای بانکی سنتی یک راه متداول برای تامین مالی یک استارتاپ هستند. آنها معمولاً به یک طرح کسبوکار قوی و وثیقه نیاز دارند.
خطوط اعتباری: بانکها یا اتحادیههای اعتباری نیز خطوط اعتباری ارائه میدهند که به کسبوکارها دسترسی انعطافپذیر به وجوه را میدهد.
وامهای خرد:سازمانهای غیرانتفاعی و وامدهندگان آنلاین وامهای کوچکتری ارائه میدهند که اغلب دریافت آنها آسانتر از وامهای بانکی سنتی است، به ویژه برای کسبوکارهایی با سابقه اعتباری کم.
تامین مالی سهام
سرمایهگذاران فرشته: سرمایهگذاران فرشته افراد ثروتمندی هستند که پول شخصی خود را در استارتاپها در ازای سهمی از سهام سرمایهگذاری میکنند. آنها همچنین ممکن است تخصص و ارتباطات صنعتی را فراهم کنند.
سرمایهگذاران خطرپذیر (VCs): VCs شرکتهایی هستند که در استارتاپها و شرکتهای اولیه که معتقدند پتانسیل رشد بالایی دارند، سرمایهگذاری میکنند. در ازای آن، آنها معمولاً به سهمی از سهام و اغلب درجهای از کنترل بر شرکت نیاز دارند.
شرکتهای سهام خصوصی: این شرکتها در شرکتهای بالغ با هدف افزایش ارزش آنها و سپس فروش آنها با سود سرمایهگذاری میکنند. آنها معمولاً به سهم قابل توجهی یا مالکیت کامل نیاز دارند.
جدا از تامین مالی بدهی و تامین مالی سهام، در اینجا سایر روشهای رایج تامین مالی عملیات استارتاپها آورده شده است:
خود تامین مالی
بسیاری از کارآفرینان در ابتدا کسبوکارهای خود را از جیب خود تامین مالی میکنند. این ممکن است شامل پسانداز، کارتهای اعتباری یا وامهای مسکن باشد.
دوستان و خانواده
کارآفرینان اغلب برای حمایت مالی به دوستان و خانواده روی میآورند. در حالی که این میتواند راه خوبی برای شروع باشد، مهم است که با آن به عنوان یک معامله تجاری رفتار شود تا از سوءتفاهمها و روابط تیره جلوگیری شود.
شتابدهندهها و مراکز رشد کسبوکار
این برنامهها تامین مالی، راهنمایی و منابع را به استارتاپها ارائه میدهند، معمولاً در ازای سهم کوچکی از سهام.
مشارکتهای استراتژیک
برخی از استارتاپها با کسبوکارهای بزرگتر مشارکتهای استراتژیک تشکیل میدهند که در ازای چیزی ارزشمند، مانند دسترسی به فناوری نوآورانه یا ورود به بازارهای جدید، تامین مالی و منابع را فراهم میکنند.
تامین مالی جمعی تنها یکی از راههای متعدد برای تامین مالی استارتاپ شما است و اکثر استارتاپها به طور کامل به یک روش تامین مالی وابسته نیستند. اطمینان حاصل کنید که مزایا و معایب هر روش را درک کردهاید و روشی را انتخاب کنید که به بهترین وجه با مدل کسبوکار، نیازهای مالی و اهداف بلندمدت شما مطابقت دارد.
نمونه موفق در دنیا
پلتفرم تامین مالی جمعی در حال حاضر در سراسر جهان به عنوان یک روش موثر برای تامین سرمایه برای پروژهها و کسب و کارها شناخته شدهاند.
این پلتفرمها عموماً به صورت آنلاین فعالیت میکنند و افراد و شرکتها میتوانند پروژهها و ایدههای خود را در اینجا معرفی کرده و از حمایت مالی افراد مختلف بهرهمند شوند.
نمونههایی از پلتفرمهای تامین مالی جمعی موفق عبارتند از:
Kickstarter
یکی از معروفترین پلتفرمهای Crowdfunding است که به افراد امکان میدهد پروژههای خلاقانه و نوآورانه خود را معرفی کرده و از حمایت مالی جامعه استفاده کنند.
Indiegogo
این پلتفرم نیز به افراد امکان میدهد تا ایدهها و پروژههای خود را معرفی کرده و از حمایت مالی جامعه برخوردار شوند.
GoFundMe
به عنوان بزرگترین پلتفرم تامین مالی جمعی اهدایی است که به افراد و سازمانها امکان میدهد برای اهداف خیریه و شخصی حمایت مالی جمعآوری کنند.
Seedrs
این پلتفرم بیشتر برای Crowdfunding Equity شناخته شده و به شرکتها امکان میدهد تا سهام خود را به عنوان جایزه به سرمایهگذاران عرضه کنند.
این پلتفرمها با استفاده از فناوری و ارتباطات امروزی، به افراد و شرکتها کمک میکنند تا به سرمایهگذاری لازم برای پروژههای خود دست یابند و ایدههای خود را به واقعیت تبدیل کنند.
وضعیت سکو های تامین مالی جمعی در ایران
در حال حاضر، پلتفرمهای تامین مالی جمعی در ایران نیز شروع به رشد و توسعه دارند. این پلتفرمها به عنوان یک روش نوین برای تامین سرمایه برای کسب و کارها و پروژهها در ایران شناخته شدهاند. این پلتفرمها افراد و شرکتها را قادر میسازند تا ایدهها و پروژههای خود را معرفی کرده و از حمایت مالی جامعه استفاده کنند.
به عنوان یکی از کشورهایی که با محدودیتهای بانکی و مالی مواجه است. پلتفرمهای تامین مالی جمعی میتوانند به عنوان یک راهکار موثر برای کسب و کارها و افراد در ایران عمل کنند. این پلتفرمها میتوانند به افراد کمک کنند تا به سرمایهگذاری لازم برای پروژهها و ایدههای خود دست یابند و آنها را به واقعیت تبدیل کنند.
هر چند که پلتفرمهای تامین مالی جمعی در ایران هنوز در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارند و نیازمند توجه و حمایت بیشتری هستند، اما با توجه به افزایش آگاهی و تقاضا برای این نوع از تامین سرمایه، احتمالاً در آینده رونق بیشتری خواهند یافت.
از جمله پلتفرم های تامین مالی در ایران میتوان به دنگی، کارن کراد ، زیما نامبرد.
مراحل راه اندازی سکو های تامین مالی جمعی
مراحل اخذ مجوز برای ایجاد یک سکوی تامین مالی جمعی ممکن است بسته به قوانین و مقررات مربوط به هر کشور و منطقه متفاوت باشد. در ایران، برای ایجاد یک سکوی تامین مالی جمعی، میتوانید به مراحل زیر توجه کنید:
تهیه برنامه کسب و کار: ابتدا باید یک برنامه کسب و کار جامع برای سکوی تامین مالی جمعی خود تهیه کنید که شامل اهداف، مدل تجاری، راهبردها و سیاستهای مالی و حقوقی است.
تهیه مستندات: برای اخذ مجوز، باید مستندات مربوطه را تهیه کنید که ممکن است شامل برنامه کسب و کار، اساسنامه شرکت، مدارک شناسایی و سایر اسناد مورد نیاز باشد.
مطابقت با قوانین و مقررات: باید اطمینان حاصل کنید که فعالیتهای سکوی تامین مالی جمعی شما با قوانین و مقررات مربوطه در ایران سازگار است.
ثبت شرکت: در صورت لزوم، باید شرکت خود را ثبت کنید و اساسنامه شرکت را تهیه کنید.
درخواست مجوز: پس از آمادهسازی مستندات و اسناد مورد نیاز، میتوانید به مراجع مربوطه برای درخواست مجوز برای ایجاد سکوی تامین مالی جمعی مراجعه کنید.
پیگیری و پاسخگویی به پرسشها: پس از ارسال درخواست، ممکن است نیاز به پیگیری و پاسخگویی به پرسشهای مربوطه از سوی مراجع مجوزدهنده داشته باشید.
دریافت مجوز: در صورت پاسخ مثبت، میتوانید مجوز برای ایجاد سکوی تامین مالی جمعی خود را دریافت کنید.
شرایط راه اندازی
طبق دستورالعمل راه اندازی سکوی تامین مالی جمعی مصوب 1397 شرایط لازم به ترتیب ذیل است:
1 موافقت اصولی معتبر در سامانه متمرکز تامین مالی جمعی
2 سکوی راه اندازی شده مطابق استانداردها و رویه های اعلامی (رعایت محدودیت های دستور العمل های اعلامی در حوزه های خرید شخصیت حقیقی، حداقل میزان تامین مالی توسط متقاضی، رعایت سقف دستورالعمل، امکان بررسی کد بورسی تامین کنندگان، اتصال به شبکه پرداخت، داشتن نمایه)
3 تعهد رعایت الزامات فعالیت در فضای مجازی با توجه به حوزه فعالیت شرکت متقاضی
4 فراهم کردن زیرساخت نرم افزاری متصل به سامانه جامع تامین مالی جمعی فرابورس
5 معرفی حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار
6 تامین الزامات امنیتی با تایید آزمایشگاه های افتا
7 معرفی دامنه ثبت شده به نام شخص حقوقی
8 ارتباط سکو با سامانه احراز هویت سجامی شرکت سپرده گذاری مرکزی (سجام)
9 تعهد به رعایت پشتیبان گیری لحظه ای از پایگاه های داده و ذخیره سازی، مطابق با مستندات فنی اعلامی
مدارک مورد نیاز
طبق آنچه در درگاه ملی مجوز ها برای اخذ مجوز این سکو ها درج شده شرایط لازم برای تاسیس یک سکو تامین مالی جمعی به شرح ذیل است:
1 تعهدنامه رعایت الزامات فعالیت در فضای مجازی با توجه به حوزه فعالیت شرکت متقاضی
2 نامه قبولی سمت شرکت حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار جهت حسابرسی شرکت
3 مستندات مالکیتی دامنه ثبتی به نام شخصیت حقوقی شرکت
4 تأیید دستگاه های اجرایی ذیربط در حوزه تخصصی فعالیت. (نظیر مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص تامین مالی تولید فیلم سینمایی و…) حسب مورد
5 گواهی امنیتی owasp top 10 آزمایشگاه های افتا
6 تأیید اتصال به سامانه سجام (سپرده گذاری مرکزی)
7 تأیید اتصال به سامانه جامع تامین مالی جمعی فرابورس
8 تعهد نامه در خصوص پشتیبان گیری لحظه ای از پایگاه های داده و ذخیره سازی
دستورالعمل سکو های تامین مالی جمعی را اینجا بخوانید.
گروه حقوقی فینولا، یکی از معتبرترین و اولین مجموعه های ارائه دهنده خدمات به سکوهای تامین مالی جمعی در ایران است ؛ از اخذ تاسیس تا اخذ مجوز و تنظیم قرارداد تامین مالی جمعی در خدمت شماییم. با ما در تماس باشید.

برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید