ادغام و تملک ، در عرف شرکت های تجاری به منظور تغییر اساسی در ساختار سهامداری یا شخصیت حقوقی دو شرکت با یکدیگر اصطلاحات مختلفی به کار می رود که مهمترین ان ها به ترتیب ذیل است:
ادغام (Merger):
به ادغام دو شرکت با یکدیگر پس از توافق هیئت مدیره و سهامداران هر یک از آن‌ها گفته می‌شود. شرکتی که قرار است ادغام شود، نام و هویت خود را به عنوان یک شرکت مستقل
از دست می‌دهد و به‌عنوان بخشی از شرکتی که قبول به ادغام کرده است به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
تملک (Acquisition):
تملک زمانی اتفاق می‌افتد که شرکتی بیشترین سهم از شرکتی دیگر را خریداری می‌کند اما این فرآیند منجر به عوض شدن نام و هویت شرکت و ساختار قانونی آن، برخلاف نوع قبل نخواهد شد.
ترکیب یا اتحاد (Consolidation):
دو شرکت با هم اقدام به تاسیس یک شرکت جدید به طور کامل می‌کنند. سهامداران هر دو شرکت بر سر این موضوع توافق کرده و سهام مشترکی از شرکت جدید دریافت خواهند کرد.
در قانون تجارت ایران هیچ یک از شرایط فوق پیش بینی نشده است و عموماً از طریق انحلال شرکت ادغام شونده و انتقال دارایی ها به شرکت موجود یا خرید سهام شرکت ادغام شونده
انجام می پذیرفت اما با تصویب ماده 111 قانون مالیات های مستقیم و آیین نامه اجرایی آن تا حدودی شرایط ادغام و تملک روشن شد.
ماده ۱۱۱قانون مالیات‌های مستقيم :
شرکت‌هایی که با تأسیس شرکت جدید یا با حفظ شخصیت حقوقی یک شرکت، در هم ادغام یا ترکیب می‌شوند ازلحاظ مالیاتی مشمول مقررات زیر می‌باشند:
الف – تأسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایه‌های ثبت‌شده شرکت‌های ادغام یا ترکیب‌شده از پرداخت نیم در هزار(۱) حق تمبر موضوع ماده (۴۸) این قانون معاف است.
ب – انتقال دارایی‌های شرکت‌های ادغام یا ترکیب‌شده به شرکت جدید یا شرکت موجود حسب مورد به ارزش دفتری مشمول مالیات مقرر در این قانون نخواهد بود.
ج – عملیات شرکت‌های ادغام یا ترکیب‌شده در شرکت جدید یا شرکت موجود مشمول مالیات دوره انحلال موضوع بخش مالیات بر درآمد این قانون نخواهد بود.
د – استهلاک دارایی‌های منتقل‌شده به شرکت جدید یا شرکت موجود باید بر اساس روال قبل از ادغام یا ترکیب ادامه یابد.
هـ – هرگاه درنتیجه ادغام یا ترکیب، درآمدی به هر یک از سهامداران در شرکت‌های ادغام یا ترکیب‌شده تعلق گیرد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود.
و – کلیه تعهدات و تکالیف مالیاتی شرکت‌های ادغام یا ترکیب‌شده به عهده شرکت جدید یا موجود حسب مورد می‌باشد.
ز – آیین‌نامه اجرایی این ماده حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این اصلاحیه به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی و صنایع و معادن به تصویب هیئت‌وزیران خواهد رسید.
۱. مطابق بند ۱۰ ماده‌واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۳۱/۴/۱۳۹۴، در متن ماده (۱۱۱) عبارت ” دو در هزار ” به “نیم در هزار “تغییر یافت.
آیین‌نامه اجرایی بند “ز” ماده (111) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم :
ماده 1 ـ
مفهوم ادغام یا ترکیب شرکتها ازلحاظ مقررات مالیاتی به دو صورت ذیل هست:
الف ـ انتقال دارایی‌ها و بدهی‌های یک یا چند شرکت به یک شرکت دیگر که ازاین‌پس شرکت موجود نامیده می‌شود، به‌طوری‌که شرکت‌های ادغام شونده منحل می‌شوند ؛ولی شرکت موجود نام و هویت خود را حفظ کرده است . و دارایی و بدهی آن به میزان جمع دارایی و بدهی شرکت‌های ادغام شونده افزایش می‌یابد.
ب ـ انتقال دارایی‌ها و بدهی‌های یک یا چند شرکت‌به‌شرکت جدید، به‌طوری‌که شرکت‌های ادغام شونده منحل شده و میزان دارایی و بدهی شرکت جدید معادل ، جمع دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت‌های ادغام شونده خواهد بود.
تبصره ـ ادغام یا ترکیب شرکتها به یکی از دو طریق مندرج در این ماده مشروط به آن است که مجوز قانونی آن تحصیل شده باشد.
ماده 2 ـ
در صورت انتقال دارایی‌ها با بیش از قیمت دفتری به شرکت موجود یا شرکت جدید، مازاد مشمول پرداخت مالیات می‌باشد.
ماده 3 ـ
آخرین مدیران شرکت‌های ادغام یا ترکیب‌شونده، مکلف‌اند ظرف یک ماه پس از اتخاذ تصمیم نهایی برای ادغام یا ترکیب، رونوشت صورت‌جلسات نهایی و فهرست ، اسامی شرکا یا سهامداران و میزان سهم‌الشرکه یا سهام آنان و صورت دارایی‌ها و بدهی‌ها را همراه گزارش یکی از اعضای جامعه حسابداران رسمی راجع به تعیین قیمت ، روز سهام یا سهم‌الشرکه در تاریخ مزبور به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.
ماده 4 ـ
تاریخ ادغام یا ترکیب ازنظر این آیین‌نامه، تاریخ ثبت دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت‌های ادغام یا ترکیب‌شونده در دفاتر قانونی شرکت موجود و یا تاریخ ثبت شرکت جدید در اداره ثبت شرکتها و مؤسسات می‌باشد.
ماده 5 ـ
مدیران شرکت موجود یا شرکت جدید مکلف‌اند ظرف یک‌ماه از تاریخ ادغام یا ترکیب، مستندات مربوط به ثبت تغییرات حاصل از ادغام یا ترکیب در شرکت موجود و یا ثبت شرکت جدید ، در اداره ثبت شرکتها و فهرست خلاصه انتقالات انجام‌شده (شامل دارایی‌ها و بدهی‌ها) و فهرست تعداد سهام یا میزان‌سهم‌الشرکه که در قبال انتقال دارایی‌ها و بدهی‌ها ، به هریک از سهامداران یا شرکای شرکت‌های ادغام شونده تخصیص می‌یابد را همراه گزارش یکی از اعضای جامعه حسابداران رسمی راجع به تعیین بهای روز سهام یا ، سهم‌الشرکه شرکت موجود یا شرکت جدید به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.
تبصره ـ اداره امور مالیاتی مکلف است پس از دریافت مدارک موضوع این ماده رونوشت مدارک یادشده را حسب مورد به ادارات امور مالیاتی مربوط به شرکت‌های ادغام ، یا ترکیب‌شونده جهت اقدامات قانونی موضوع ماده (111) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم ـ مصوب1380 ـ ارسال نماید.
ماده 6 ـ
مطابق مقررات بند “هـ” ماده (111) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم ـ مصوب1380 ـ هرگاه درنتیجه ادغام یا ترکیب موضوع این آیین‌نامه درآمدی به هریک از سهامداران ، در شرکت‌های ادغام یا ترکیب‌شده تعلق گیرد، حسب قوانین و مقررات مربوط مشمول مالیات خواهند بود.
ماده 7 ـ
هزینه‌های مربوط به ادغام یا ترکیب شرکتها حسب مورد هزینه قابل‌قبول آن‌ها محسوب می‌گردد.
ماده 8 ـ
عدم رعایت مقررات ماده (111) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم ـ مصوب 1380 ـ و این آیین‌نامه حسب مورد موجب عدم شمول تسهیلات موضوع ماده‌قانونی یادشده ، نسبت به شرکت‌های ادغام شونده خواهد بود
نمونه صورتجلسه ادغام شرکت ها :
شرکت ….. (سهامی خاص) ثبت شده به شمارة …………… و شناسة ملی …………….
جلسة مجمع عمومی فوق العادة مشترک و همزمان دو شرکت ذیل:
1-شرکت ……. (سهامی خاص) ثبت شده به شمارة ……..و شناسة ملی: ………….
2-شرکت …………. (سهامی خاص) ثبت شده به شمارة ………و شناسة ملی: ……….
در تاریخ …………. ساعت 11:00 با حضور کلیة سهامداران هر دو شرکت در محل ……… تشکیل گردید.
الف: در راستای اجرای مقررات مادة 101 لایحة اصلاحی قانون تجارت:
آقای ….. به شمارة ملی: ….. نمایندگی از شرکت ….. به عنوان رییس جلسه
آقای ….. به شمارة ملی: …..سپا به نمایندگی از شرکت ….. به عنوان ناظر اول جلسه
آقای …. به شماره ملی: ….. و به نمایندگی از شرکت ….. به عنوان ناظر دوم جلسه
آقای ….. شمارة ملی: ….. به عنوان منشی جلسه انتخاب شدند؛ و نسبت به موارد ذیل به اتفاق آرا اتخاذ تصمیم بعمل آمد:
ب: کلیة سهامداران حاضر در جلسه به استناد آیین نامة اجرایی بند (ز) مادة 111 قانون مالیات های مستقیم، مصوب 1366 با اصلاحات مصوب 1371، 1380 و 1394
به اتفاق آرا با ادغام شرکت ….. به شماره ثبت …. و شناسة ملی: ….. و شرکت …. (سهامی خاص) ثبت شده به شمارة …. و شناسة ملی: …. و انتقال کلیه اموال و دارایی ها و مطالبات ، دیون و تعهدات شرکت ادغام شونده (شرکت ….. ) به قیمت دفتری به شرکت ……. موافقت نمودند و سرمایة شرکت ….. (شرکت موجود) به شرح ذیل اصلاح گردید.
سرمایة شرکت …… (شرکت موجود) پس از ادغام و تجمیع، مبلغ ….. ریال منقسم به …. سهم بانام …. ریالی می باشد.
پ: فهرست سهامداران شرکت …… (شرکت موجود) پس از ادغام به شرح لیست پیوست مورد تایید مجمع قرار گرفت.
کلیة سهامداران به آقای …. وکالت با حق توکیل به غیر می دهند تا ضمن مراجعه به ادارة ثبت شرکتها نسبت به ثبت صورتجلسه و امضای ذیل دفاتر ثبت اقدام نماید.
لیست سهامداران شرکت ….. (ادغام پذیر – شرکت موجود) قبل از ادغام: اسامی افراد
لیست سهامداران شرکت ….. (ادغام شونده) قبل از ادغام: اسامی افراد
لیست سهامداران شرکت … : اسامی افراد ادغام و تملک ادغام و تملک ادغام و تملک
جهت تنظیم قرارداد ادغام و تملک با مشاوران حقوقی فینولا در تماس باشید .
برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید
