سکو یا پلتفرم تامین مالی جمعی
سکو یا پلتفرم تامین مالی جمعی یا Crowdfunding Platform، این امکان را فراهم می آورند تا از طریق سامانه اینترنتی ، تعداد زیادی از افراد یا سازمان‌ها، به پروژه های اقتصادی، نیکوکارانه یا شرکت‌های تجاری به صورت مستقیم کمک مالی کنند.
این پلتفرم‌ها به صورت آنلاین فضایی فراهم میکنند که افراد میتوانند پروژه‌ها، کسب و کارها، یا ایده‌های خود را معرفی کرده و از طریق حمایت مالی خرد از سوی افراد مختلف، سرمایه مورد نیاز را دریافت کنند.
در این سکوها، اشخاص پروژه خود را تعریف نموده ، اهداف تجاری، بازدهی، کارایی و سایر اطلاعات فنی و مالی را با کاربران به اشتراک گذاشته و سکو در صورت تایید اطلاعات و عقد قرارداد با صاحب پروژه، اجازه آغاز پویش یا کمپین را در وب سایت میدهد.
کمپین برای مدت مشخصی فعال خواهد و اگر در طول این مدت سرمایه درخواستی را جذب کند کمپین موفق محسوب شده و سرمایه دراختیار صاحب پروژه قرار گرفته و طی مراحل مشخص گزارش هزینه کرد و پیشرفت پروژه در پلتفرم درج میشود.
علی القاعده با شکست پروژه ، وجوه پرداختی سرمایه گذاران مسترد میشود.
سرمایه گذاران اعم از شخص حقیقی یا حقوقی میتوانند داوطلبانه و به هر میزانی که تمایل دارند در این پروژه مشارکت نموده و برگه مشارکت دریافت نمایند.
انواع سکو های تامین مالی جمعی
انواع اصلی پلتفرم‌های تامین مالی جمعی عبارتند از:
- Crowdfunding Equity (تامین مالی جمعی سهامی):در این مدل، سرمایه‌گذاران مالکیت در سهام شرکت یا سهم الشرکه پروژه مورد نظر را دریافت میکنند و در صورت موفقیت شرکت، از سودآوری آن برخوردار داشت.
- Crowdfunding Debt (تامین مالی جمعی بدهی):در این شیوه، سرمایه‌گذاران به عنوان قرض دهنده به پروژه یا شرکت حمایت مالی میکنند و در سررسید اصل و فرع آن بازپرداخت خواهد شد. در حال حاضر پلتفرم های تامین مالی جمعی داخل کشور که زیرنظر سازمان بورس فعالیت میکنند عمدتا به این شیوه عمل میکنند.
- Crowdfunding Rewards (تامین مالی جمعی پاداش): در این شیوه، سرمایه‌گذاران به عنوان پاداش برای حمایت خود از پروژه‌ها، محصولات یا خدمات ارائه شده توسط شرکت یا فرد را رلیگان یا با تخفیف دریافت میکنند.
- Crowdfunding Donation (تامین مالی جمعی اهدایی): در این مدل، افراد به صورت خیریه و بدون انتظار دریافت هر گونه بازگشت مالی، به پروژه‌ها یا اهداف خیریه حمایت مالی میکنند.
هدف اصلی این پلتفرم‌ها ایجاد ارتباط بین سرمایه‌گذاران و افراد یا شرکت‌های نیازمند سرمایه به صورت مستقیم و تامین مالی با هزینه مالی بسیار پایین است.
نمونه موفق در دنیا
پلتفرم تامین مالی جمعی در حال حاضر در سراسر جهان به عنوان یک روش موثر برای تامین سرمایه برای پروژه‌ها و کسب و کارها شناخته شده‌اند.
این پلتفرم‌ها عموماً به صورت آنلاین فعالیت میکنند و افراد و شرکت‌ها میتوانند پروژه‌ها و ایده‌های خود را در اینجا معرفی کرده و از حمایت مالی افراد مختلف بهره‌مند شوند.
نمونه‌هایی از پلتفرم‌های تامین مالی جمعی موفق عبارتند از:
Kickstarter
یکی از معروف‌ترین پلتفرم‌های Crowdfunding است که به افراد امکان میدهد پروژه‌های خلاقانه و نوآورانه خود را معرفی کرده و از حمایت مالی جامعه استفاده کنند.
Indiegogo
این پلتفرم نیز به افراد امکان میدهد تا ایده‌ها و پروژه‌های خود را معرفی کرده و از حمایت مالی جامعه برخوردار شوند.
GoFundMe
به عنوان بزرگترین پلتفرم تامین مالی جمعی اهدایی است که به افراد و سازمان‌ها امکان میدهد برای اهداف خیریه و شخصی حمایت مالی جمع‌آوری کنند.
Seedrs
این پلتفرم بیشتر برای Crowdfunding Equity شناخته شده و به شرکت‌ها امکان میدهد تا سهام خود را به عنوان جایزه به سرمایه‌گذاران عرضه کنند.
این پلتفرم‌ها با استفاده از فناوری و ارتباطات امروزی، به افراد و شرکت‌ها کمک میکنند تا به سرمایه‌گذاری لازم برای پروژه‌های خود دست یابند و ایده‌های خود را به واقعیت تبدیل کنند.
وضعیت سکو های تامین مالی جمعی در ایران
در حال حاضر، پلتفرم‌های تامین مالی جمعی در ایران نیز شروع به رشد و توسعه دارند. این پلتفرم‌ها به عنوان یک روش نوین برای تامین سرمایه برای کسب و کارها و پروژه‌ها در ایران شناخته شده‌اند. این پلتفرم‌ها افراد و شرکت‌ها را قادر می‌سازند تا ایده‌ها و پروژه‌های خود را معرفی کرده و از حمایت مالی جامعه استفاده کنند.
به عنوان یکی از کشورهایی که با محدودیت‌های بانکی و مالی مواجه است. پلتفرم‌های تامین مالی جمعی میتوانند به عنوان یک راهکار موثر برای کسب و کارها و افراد در ایران عمل کنند. این پلتفرم‌ها میتوانند به افراد کمک کنند تا به سرمایه‌گذاری لازم برای پروژه‌ها و ایده‌های خود دست یابند و آنها را به واقعیت تبدیل کنند.
هر چند که پلتفرم‌های تامین مالی جمعی در ایران هنوز در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارند و نیازمند توجه و حمایت بیشتری هستند، اما با توجه به افزایش آگاهی و تقاضا برای این نوع از تامین سرمایه، احتمالاً در آینده رونق بیشتری خواهند یافت.
از جمله پلتفرم های تامین مالی در ایران میتوان به دنگی، کارن کراد ، زیما نامبرد.
مراحل راه اندازی سکو های تامین مالی جمعی
مراحل اخذ مجوز برای ایجاد یک سکوی تامین مالی جمعی ممکن است بسته به قوانین و مقررات مربوط به هر کشور و منطقه متفاوت باشد. در ایران، برای ایجاد یک سکوی تامین مالی جمعی، می‌توانید به مراحل زیر توجه کنید:
تهیه برنامه کسب و کار: ابتدا باید یک برنامه کسب و کار جامع برای سکوی تامین مالی جمعی خود تهیه کنید که شامل اهداف، مدل تجاری، راهبردها و سیاست‌های مالی و حقوقی است.
تهیه مستندات: برای اخذ مجوز، باید مستندات مربوطه را تهیه کنید که ممکن است شامل برنامه کسب و کار، اساسنامه شرکت، مدارک شناسایی و سایر اسناد مورد نیاز باشد.
مطابقت با قوانین و مقررات: باید اطمینان حاصل کنید که فعالیت‌های سکوی تامین مالی جمعی شما با قوانین و مقررات مربوطه در ایران سازگار است.
ثبت شرکت: در صورت لزوم، باید شرکت خود را ثبت کنید و اساسنامه شرکت را تهیه کنید.
درخواست مجوز: پس از آماده‌سازی مستندات و اسناد مورد نیاز، می‌توانید به مراجع مربوطه برای درخواست مجوز برای ایجاد سکوی تامین مالی جمعی مراجعه کنید.
پیگیری و پاسخگویی به پرسش‌ها: پس از ارسال درخواست، ممکن است نیاز به پیگیری و پاسخگویی به پرسش‌های مربوطه از سوی مراجع مجوزدهنده داشته باشید.
دریافت مجوز: در صورت پاسخ مثبت، می‌توانید مجوز برای ایجاد سکوی تامین مالی جمعی خود را دریافت کنید.
شرایط راه اندازی
طبق دستورالعمل راه اندازی سکوی تامین مالی جمعی مصوب 1397 شرایط لازم به ترتیب ذیل است:
1 موافقت اصولی معتبر در سامانه متمرکز تامین مالی جمعی
2 سکوی راه اندازی شده مطابق استانداردها و رویه های اعلامی (رعایت محدودیت های دستور العمل های اعلامی در حوزه های خرید شخصیت حقیقی، حداقل میزان تامین مالی توسط متقاضی، رعایت سقف دستورالعمل، امکان بررسی کد بورسی تامین کنندگان، اتصال به شبکه پرداخت، داشتن نمایه)
3 تعهد رعایت الزامات فعالیت در فضای مجازی با توجه به حوزه فعالیت شرکت متقاضی
4 فراهم کردن زیرساخت نرم افزاری متصل به سامانه جامع تامین مالی جمعی فرابورس
5 معرفی حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار
6 تامین الزامات امنیتی با تایید آزمایشگاه های افتا
7 معرفی دامنه ثبت شده به نام شخص حقوقی
8 ارتباط سکو با سامانه احراز هویت سجامی شرکت سپرده گذاری مرکزی (سجام)
9 تعهد به رعایت پشتیبان گیری لحظه ای از پایگاه های داده و ذخیره سازی، مطابق با مستندات فنی اعلامی
مدارک مورد نیاز
طبق آنچه در درگاه ملی مجوز ها برای اخذ مجوز این سکو ها درج شده شرایط لازم برای تاسیس یک سکو تامین مالی جمعی به شرح ذیل است:
1 تعهدنامه رعایت الزامات فعالیت در فضای مجازی با توجه به حوزه فعالیت شرکت متقاضی
2 نامه قبولی سمت شرکت حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار جهت حسابرسی شرکت
3 مستندات مالکیتی دامنه ثبتی به نام شخصیت حقوقی شرکت
4 تأیید دستگاه های اجرایی ذیربط در حوزه تخصصی فعالیت. (نظیر مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص تامین مالی تولید فیلم سینمایی و…) حسب مورد
5 گواهی امنیتی owasp top 10 آزمایشگاه های افتا
6 تأیید اتصال به سامانه سجام (سپرده گذاری مرکزی)
7 تأیید اتصال به سامانه جامع تامین مالی جمعی فرابورس
8 تعهد نامه در خصوص پشتیبان گیری لحظه ای از پایگاه های داده و ذخیره سازی
در هر صورت، توصیه میشود قبل از شروع فعالیت، با وکیل یا مشاور حقوقی فینولا مشورت کنید. تا اطمینان حاصل کنید که تمامی مراحل و مستندات مورد نیاز برای اخذ مجوز را به درستی انجام داده‌اید.
