اگر به دنبال رونق کسب و کارتان هستید بهتر است بدانید که جذب کارآموز ، یکی از مهم ترین راهکار های پیش روی شما خواهد بود. جذب کارآموز مانند تزریق خون جدیدی به بدنه کسب و کار شماست . کارآموزان می توانند حامل ایده هایی ناب برای شما باشند. اگرچه آنان با محیط حرفه و کار شما آشنا نیستند و در ابتدا ممکن است به همین دلیل از کار آن ها سرخورده شوید و آموزش آنان را امری هزینه بر بدانید؛ اما بهتر است دایره نگاهتان را قدری وسیع تر کنید.
بدیهی ست که کارآموزان از فضایی غریبه به محیط کاری شما وارد می شوند و نیاز به آموزش بسیاری خواهند داشت. اما همین غریبگی و ناآشنایی ، آن ها را از نگاه به روز و متفاوت تری نسبت به شما و کارمندانتان برخوردار می کند که می توانید از آن در جهت نیازسنجی بازار کالا و خدمات خود استفاده کنید.
علاوه بر این شما می توانید از دوره کارآموزی به عنوان یک دوره آزمایشی برای استخدام نیروی جدید نیز استفاده کنید. استفاده از کارآموزی به عنوان مرحله ی پیش از استخدام رواج بسیاری بین کارفرمایان دارد . بنابراین اگر نیاز به استخدام نیروی انسانی جدیدی دارید بهتر خواهد بود که از کارآموزانی استفاده کنید که خودتان به آن ها آموزش داده اید و به آن ها و کارشان اعتماد دارید؛ تا آنکه ریسک انتخاب کارمند آینده خود از میان افرادی غریبه را بپذیرید.
برای جذب یک کارآموز، اولین نیاز شما آگاهی از قوانین و مقررات موجود در حوزه قرارداد های کارآموزی است. از این رو در مطلب زیر تلاش شده که به شرح مختصری از قوانین و مقررات موجود در حوزه قرارداد های کارآموزی از جمله تعریف انواع کارآموزی، اجزای قرارداد کارآموزی و نکات آن پرداخته شود. امید است که این مطلب شما را در انعقاد قرارداد کارآموزی مطلوبتان یاری رساند.
کارآموزی و انواع آن
ماده 112 قانون کار، کارآموزان را به دو نوع کلی تقسیم می کند.
1-کارآموزان نوع اول
نوع اول از کارآموزان کسانی هستند که فقط برای فراگرفتن حرفه ای خاص، بازآموزی با ارتقاء مهارت برای مدت معین در مراکز کارآموزی و با آموزشگاه های آزاد آموزش می بیند.
این کارآموزان ممکن است کارگرانی باشند که مطابق توافق کتبی منعقده با کارفرما به مراکز کارآموزی معرفی می شوند و یا داوطلبانی باشند که شاغل نیستند و راساً به مراکز کارآموزی مراجعه می نمایند.
حقوق و تکالیف این نوع از کارآموزان نیز بسته به اینکه در کدام دسته قرار می گیرند، متفاوت خواهد بود .
در دسته اول -بر خلاف کارآموزان دسته دوم- رابطه کاری بر مبنای توافقی کتبی بین دو طرف کارفرما و کارآموز وجود دارد که منشاء تعهدات و مسئولیت های آنان در قبال یکدیگر خواهد بود. آثار حقوقی خاصی را بر روابط کارگر و کارفرما بار خواهد کرد.
از جمله این آثار آنکه مدت کارآموزی فرد، جزو سوابق کارگر محسوب می شود .مزد کارگر نیز در طول مدت کارآموزی کمتر از مزد ثابت و یا مزد مبنا نخواهد بود. علاوه بر مزد مبنا، مزایای غیر نقدی ، کمک ها و فوق العاده ها نیز به وی پرداخت خواهد شد.
گذشته از این در این نوع کارآموزی، خسارت ناشی از ممانعت (بدون دلیل موجه) کارفرما از ادامه کارآموزی نیز قابل دریافت خواهد بود. دلیل این امر ، آن است که کارگر در طی مدت کارآموزی، شاغل محسوب می شود. به همین دلیل ممانعت کارفرما از ادامه کارآموزی به مثابه ی اخراج کارگر در قرارداد کار خواهد بود.
چنین کارآموزانی علاوه بر بهره مندی از حقوق خاص ، تکالیفی نیز در قبال کارفرما بر عهده خواهد داشت از جمله آنکه:
-
تا پایان مدت مقرر به کارآموزی بپردازد و به طور منظم در برنامه های کارآموزی شرکت نموده و مقررات و آیین نامه های واحد آموزشی را مراعات نماید و دوره کارآموزی را با موفقیت به پایان برساند
-
پس از طی دوره کارآموزی ، حداقل دو برابر مدت کارآموزی در همان کارگاه به کار اشتغال ورزد.
نکته بسیار مهم آنکه مطابق با تبصره ماده 114 در صورتی که کارآموز پس از اتمام کارآموزی حاضر به ادامه کار در کارگاه نباشد ، کارفرما می تواند برای مطالبه خسارت مندرج در قرارداد کارآموزی به مراجع حل اختلاف موضوع این قانون مراجعه و تقاضای دریافت خسارت نماید.
2-کارآموزان نوع دوم
نوع دومی از کارآموزی که مورد توجه ماده 112 قانون کار قرار گرفته است ؛ اشخاصی را دربر می گیرد که:
الف)به موجب قرارداد کارآموزی به منظور فراگرفتن حرفه ای خاص برای مدت معین که زاید بر سه سال نباشد
ب)در کارگاهی معین به کارآموزی توام با کار اشتغال دارند،
ج)مشروط برآن که سن آن ها از 15 سال کمتر نبوده و از 18 سال تمام بیشتر نباشد. (توجه کنید که تنها تفاوت موجود میان طرق خاتمه قرارداد های کارآموزی توام با کار با دیگر قرارداد ها عبور سن کارآموز از 18 سال تمام است.)
به این نوع از کارآموزی ، کارآموزی توام با کار گفته می شود.
دستورالعمل های مربوط به شرایط پذیرش، حقوق و تکالیف دوره کارآموزی این دسته از افراد با پیشنهاد شورای عالی کار ، در سال 1379 به تصویب وزارت کار و اموراجتماعی رسیده است. این دستورالعمل ، کارآموزی توام با کار را فراگرفتن یک حرفه خاص همراه با انجام کار و تولید یا ارائه خدمات تعریف کرده است.
مطابق با ماده 13 دستورالعمل مذکور ، پس از پایان مدت کارآموزی توام با کار ، رابطه کارفرما با کارآموز قطع می شود. اگر کارفرما مایل به ادامه کارآموزی در حرفه دیگری باشد می تواند نسبت به انعقاد قرارداد کارآموزی جدید اقدام نماید.
این کارآموزان علاوه بر دستورالعمل فوق الذکر ، تابع مقررات مربوط به کارگران نوجوان مذکور در مواد (۷۹) الی (۸۴) این قانون خواهند بود. با این حال ساعت کار آنان از شش ساعت در روز تجاوز نخواهد کرد .
اجزای قرارداد کارآموزی و نکات پیرامون آن
بر اساس ماده 116 قانون کار ، یک قرارداد کارآموزی علاوه بر مشخصات طرفین باید حاوی مطالب زیر باشد:
-
تعهدات طرفین
قانونگذار بخشی از تعهدات را برای کارفرما و کارآموز الزامی دانسته است که حتی در صورت عدم درج آن نیز بر قرارداد شما اعمال خواهد شد:
الف)تعهدات کارفرما در قرارداد کارآموزی
- کارفرما مطابق با ماده 15 دستورالعمل مکلف به بیمه کردن کارآموزان در مدت قرارداد کارآموزی توام با کار می باشد. برای مطالعه بیشتر در این خصوص به مقاله “پرداخت بیمه و حقوق و مزایا در کارآموزی” مراجعه کنید.
- بر اساس ماده 10 دستورالعمل رعایت استاندارد های آموزشی مصوب سازمان در اجرای کارآموزی توام با کار، توسط کارفرما الزامی است.
- کارفرما متعهد است به میزان روزانه دستمزد کارآموز را پرداخت کند و این دستمزد، کمتر از حداقل دستمزد تعیین شده توسط شورای کارآموزی توام با کار نخواهد بود.
- مدت ساعت کارآموزی توام با کار در هر روز نهایتا 6 ساعت خواهد بود و این ساعت الزاماً باید در خلال ساعت کار عادی کارگاه باشد
ب)تعهدات کارآموز در قرارداد کارآموزی
- کارآموز باید در تمام ایام و ساعات تعیین شده توسط کارفرما در محل کارگاه حضور داشته باشد. چنانچه بیان گردید حداکثر مدت کارآموزی توام با کار در هر روز 6 ساعت و در هر هفته 36 ساعت خواهد بود.
- کارآموز متعهد می شود برنامه های آموزشی توام با کار را که از طرف کارفرما ارائه می شود انجام دهد
- در صورت بیماری کارآموز ، وی متعهد است ظرف 48 ساعت مراتب را به کارفرما اطلاع داده و مدارک بیماری یا معذوریت را بعد از حضور در محل کارآموزی به او ارائه نماید
ج)تعهد مشترک کارفرما و کارآموز
بر اساس ماده 12 دستورالعمل ، رعایت آیین نامه انضباطی کارآموزی توام با کار مصوب شورای کارآموزی، برای طرفین قرارداد کارآموزی الزامی است.
-
مزد کارآموز
مدت قرارداد در کارآموزی با کار طبق دستورالعمل وزارت کار باید با توجه به استاندارد های آموزشی تعیین گردد.
-
محل کارآموزی
نشانی کارگاه محل کارآموزی توام با کار بایستی به دقت در قرارداد کارآموزی توام با کار درج گردد. کارآموز پس از انعقاد این قرارداد تنها مکلف به حضور و اجرای کار در آن محل خواهد بود.
-
حرفه یا شغلی که طبق استاندارد مصوب، تعلیم داده خواهد شد
موضوع قرارداد کارآموزی توام با کار ، فراگرفتن یک حرفه خاص همراه با انجام کار و تولید یا ارائه خدمات است.
بنابراین لازم خواهد بود تا حوزه ی حرفه و یا شغلی که بر مبنای این قرارداد به کارآموز آموزش داده خواهد شد بایستی به نحوی دقیق مشخص گردد.
-
شرایط فسخ قرارداد (در صورت لزوم)
می توانید برای قراردادتان شرایط فسخی باقی نگذارید . این مورد اختیاری است و بستگی به اراده و توافق بین کارفرما و کارآموز دارد . اگرچه که پیشنهاد می شود شروط فاسخی در قرارداد تنظیم نموده که نقض آن ها سبب فسخ خود به خود قراردادتان گردد.
-
هر نوع شرط دیگری که طرفین در حدود مقررات قانونی ذکر آن را در قرارداد لازم بدانند
قرارداد کارآموزی شما بدون وجود شروط اضافی نیز معتبر خواهد بود. اما درج شروطی می تواند آن را به یک قرارداد کارآموزی مستحکم تر تبدیل کند. از جمله این شروط می توان به شرط محرمانگی و شرط عدم رقابت اشاره نمود. بر اساس شرط محرمانگی ، کارآموز تعهد می دهد که از هر گونه افشاء اطلاعات بدست آورده در طول فرایند کارآموزی خودداری کنند .
بر اساس شرط منع رقابت نیز کارآموز ، تا پس از خاتمه قرارداد و قطع رابطه کاری با کارفرما تا مدت زمان مشخصی به عدم رقابت و منع انجام فعالیت مشابهی متعهد گردد.
در هر دو حالت ، چه در مقام یک کارفرما و چه در مقام کارآموز ، شما نیازمند قراردادی خواهید بود که به نحو احسن بتواند پاسخگوی نیاز هایتان از یک دوره کارآموزی باشد. از این رو لازم خواهد بود تا بر تنظیم جزئی مفاد قرارداد کارآموزی خود اهتمام ورزید و دقت لازم را به خرج دهید. شما در این راه می توانید از خدمات “مشاوران فینولا” نیز بهره گیرید .
